Urodzona w 1901 roku w rodzinie berlińskiego policjanta, Maria Magdalena Dietrich już w młodości marzyła o sukcesach artystycznych. Początki nie były zbyt obiecujące – po przymusowej rezygnacji z kariery skrzypaczki niespełna dwudziestoletnia Marlena została modelką i aktorką, przez dziesięć lat występowała w drobnych rolach na scenach teatrów i w mało znaczących filmach.
PROGRAM | BILETY Kino Iluzjon Filmoteki Narodowej (fn.org.pl)
Przełomem okazało się spotkanie z austriackim reżyserem Josefem von Sternbergiem, który szukał kandydatki do roli Loli-Loli w Błękitnym aniele (1930) – śmiałej ekranizacji powieści Heinricha Manna. Wybór mało znanej wówczas aktorki okazał się strzałem w dziesiątkę. Dietrich swoją prowokacyjną, zmysłową kreacją przyćmiła samego Emila Janningsa – jednego z najwybitniejszych niemieckich aktorów.
Zrealizowany w dwóch wersjach językowych (niemieckiej i angielskiej) Błękitny anioł okazał się światowym sukcesem, a dla niej i dla von Sternberga stał się przepustką do amerykańskiej fabryki snów. Okres ich współpracy to apogeum kariery Dietrich.
Niebieski motyl | reż. Josef von Sternberg | 1930 | Niemcy
Reżyser nie tylko uczynił z niej gwiazdę, lecz także wykreował jej hollywoodzki wizerunek. Jednocześnie ich zażyłe relacje doprowadziły do rozpadu małżeństwa von Sternberga, a tym samym do jednego z wielu skandali związanych z osobą aktorki.
Jej sławę i pozycję ugruntował ich pierwszy amerykański film – Maroko (1930). W być może najbardziej znaczącej roli w swojej karierze Dietrich wystąpiła tutaj w męskim stroju, a w scenie pierwszego w historii kina pocałunku między dwiema kobietami niemal otwarcie przyznała się do biseksualizmu.
Maroko | reż. Josef von Sternberg | 1930 | USA
Niezłomny charakter demonstrowała także w życiu publicznym. Ostro potępiała nazizm i odrzuciła proponowaną przez samego Goebbelsa pozycję gwiazdy hitlerowskiego kina. Gdy Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny, Dietrich także wyruszyła na front. Walczyła przeciwko swym rodakom tak, jak potrafiła – piosenkami, z legendarną „Lili Marleen” na czele. Niemcy nigdy jej tego nie wybaczyli. Gdy w 1960 roku przyjechała na koncert do Berlina, została obrzucona jajkami. Nie szczędzono jej również obelg. W innych krajach była bohaterką – także w Polsce, którą odwiedziła dwukrotnie w latach 60., nawiązując przy okazji bliską, choć krótkotrwałą znajomość ze Zbigniewem Cybulskim.
Po zakończeniu II wojny światowej kariera aktorska Dietrich podupadła. W latach 50. pojawiała się na srebrnym ekranie sporadycznie. Stworzyła kilka interesujących kreacji w filmach takich mistrzów, jak Alfred Hitchcock (Trema, 1950), Billy Wilder (Świadek oskarżenia, 1957), Orson Welles (Dotyk zła, 1958), czy Stanley Kramer (Wyrok w Norymberdze, 1961).
Świadek oskarżenia | Billy Wilder | 1957 | USA
Jednak dla nowego pokolenia widzów, zafascynowanych gwiazdami typu Marilyn Monroe i Brigitte Bardot, Dietrich była już tylko legendą z przeszłości. W kolejnych latach skupiła się na występach scenicznych, podróżując z koncertami po całym świecie. Przywiązywała dużą wagę do swojego wyglądu, walcząc z nadchodzącą starością często autodestrukcyjnymi metodami. Gdy uświadomiła sobie, że tej bitwy nie może wygrać, usunęła się w cień. Umierała w samotności, którą świadomie wybrała, pragnąc pozostać w pamięci widzów wiecznie pięknym Błękitnym Aniołem.
