W dniach 11 – 12 października, przypomnimy w Iluzjonie postać niemal nieznanej w Polsce gwiazdy kina niemego – Heleny Makowskiej. Z okazji 50. rocznicy śmierci, nazywanej „Słowiańską Wenus” artystki, zaprezentujemy dwa nigdy w Polsce nie wyświetlane filmy nieme z muzyką na żywo „Il Fauno” oraz „Addio giovinezza”, które na tę okazję sprowadzimy z archiwum w Turynie, a także dźwiękowy obraz - „Walizka snów” w reżyserii Luigi Comenciniego. Całość dopełni spotkanie z Aliną Balą, autorką pierwszej polskojęzycznej monografii aktorki - „Helena Makowska. Zapomniana gwiazda”, które poprowadzi Kazimiera Szczuka.

Książka stanowi pierwszą część tryświęconej trzem aktorkom – przyjaciółkom, Helenie Makowskiej, Stanisławie Winawer oraz Staci Napierkowskiej. Pierwszy tom poświęcony Makowskiej przedstawia losy artystki na tle dramatycznych dziejów historii Europy. Przełomowym etapem w karierze aktorki okazał się być udział w filmie “Romantyzm”. Jej rola tak bardzo przypadła do gustu publiczności, iż aktorkę okrzyknięto mianem “symbolu walki o wolność i niepodległość”. Dzięki jej zaangażowaniu w patriotyczną działalność na obczyźnie, świat dowiedział się o Polsce zniewolonej przez Rosję. W monografii poświęconej artystce znajdziemy także informacje o losach i nieznanych faktach dotyczących jej powojennej emigracji. Jako Helena Botterill (nazwisko Makowska od 1931 r. było tylko nazwiskiem scenicznym) po wojnie brała udział w największych produkcjach filmowych „Fabiola”, „Quo vadis”  czy też, kultowym obrazie „Walizka pełna snów” u boku Marcelo Mastroianniego.

Helena Makowska była jedną z najczęściej fotografowanych aktorek na świecie. Liczne zbiory zdjęć przedstawiających artystkę znajdują się w Muzeum Kinematografii w Turynie, które zadedykowało jej jeden ze swoich działów.

Od października książka do nabycia w kasie kina Iluzjon.

Helena z Woyniewiczów Makowska - światowej sławy artystka, gwiazda kina niemego, wystąpiła w ponad 60 filmach, których kopie znajdują się w archiwach całej Europy. Urodziła się najprawdopodobniej 2 marca 1887 roku, w majątku Szmakówka w pobliżu Krzywego Rogu (dzisiejsza Ukraina) położonego w Imperium Rosyjskim. Jej uroda i wdzięk, a także doświadczenie zdobyte podczas pracy z Aleksandrem Hertzem umożliwiły jej udział w filmie „Sen o zachodzącym słońcu”(reż. Luigi Maggi) według scenariusza włoskiego pisarza Gabriele D’Annunzio. W 1911 r. aktorka wyjechała do Mediolanu. W roku 1915 zagrała w filmie „Romantyzm” (reż. Carlo Campogalliani) dzięki, któremu zwróciła na siebie uwagę krytyków. Film odniósł ogromny sukces i wyświetlany był na całym świecie. Jej kolejnym sukcesem była rola Ofelii w „Hamlecie” w reżyserii Eluterio Rodolii . Do roku 1920 aktorka wystąpiła w trzydziestu ośmiu filmach produkcji włoskiej. Była niemalże etatową odtwórczynią ról w adaptacjach prozy Gabriela D’ Annunzio. Została okrzyknięta „Słowiańską Wenus", a także jedną z najbardziej fotogenicznych, filmowych gwiazd.

Makowska angażowała się także w działalność patriotyczną,  m. in.  w akcje na rzecz polskich jeńców wojennych przebywających w obozach na terenie Włoch. Po dojściu do władzy Mussoliniego, tak jak wielu innych artystów wyemigrowała do Niemiec. Tam występowała w filmach reżyserów takich jak: Robert Reinert, Max Mack, Hans Otto Lowenstein czy Max Reinhard. W 1926 r. wróciła do Warszawy. Była partnerką Igo Syma w filmach: „Kochanka Szamoty” i „Czerwony błazen” (reż. Henryka Szaro),  które uważa się za zaginione. Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Polski została osadzona w obozie dla internowanych kobiet w Liebenau, gdzie przebywała do 1945 r. Rok później wystąpiła w monumentalnych dziełach: „Fabiola” i „Quo vadis”.  Aktorka ma na swoim koncie także role w filmach: „Bosonoga Contessa”, „Arrividerci Firenze” oraz u boku Marcello Mastroianniego w  obrazie „La valigia dei sogni” (reż. Luigi Comencini). Helena Makowska zmarła 22 sierpnia 1964 roku w Rzymie, gdzie została pochowana na cmentarzu Campo Terano.

Projekcje w ramach cyklu:

Faun 11.10.2014, godz 17:00 Sala Stolica  seans z muzyką na żywo  po filmie spotkanie z Aliną Balą
Walizka snów 11.10.2014, godz 20:00 Sala Stolica  Polska Kronika Filmowa
Żegnaj, młodości 12.10.2014, godz 20:00 Sala Stolica  seans z muzyką na żywo

Ilustrację muzyczną do niemych filmów z udziałem artystki wykonają: formacja SZARO w składzie: Paweł Szamburski i Jerzy Rogiewicz oraz pianista Andrzej Saroczyński. 

Paweł Szamburski

 Jerzy Rogiewicz 

Ceny biletów: 12 - 17 zł 

Kino Iluzjon; ul. Narbutta50 a; 02-536 Warszawa

Kasa kina – 22 462 72 60; iluzjon.rezerwacje@fn.org.pl