Bolesław Matuszewski – nieznany pionier kinematografii

29.11.2016

Z okazji 160 rocznicy urodzin Bolesława Matuszewskiego 8 grudnia, o godz. 18:30, w kinie Iluzjon – Muzeum Sztuki Filmowej odbędzie się pokaz specjalny filmu Jerzego Bezkowskiego „Bolesław Matuszewski – nieznany pionier kinematografii”. Po pokazie – spotkanie z reżyserem filmu i historykiem Andrzejem Bukowieckim.

Seans z niespodzianką! Wstęp wolny.
 

Bolesław Matuszewski

Bolesław Matuszewski (1856–1944?) był fotografem, pionierem filmu dokumentalnego i medycznego oraz autorem pierwszych w historii kinematografii teoretycznych traktatów o filmie dokumentalnym.

 

Zbigniew Czeczot-Gawrak: „Jako pionier teorii Matuszewski nie tylko dostrzegł, ale i skodyfikował w sposób do dziś aktualny rolę dokumentu filmowego jako przekazu wiedzy o współczesności; przewidział rolę filmu naukowego w dziedzinie badań, dydaktyki i popularyzatorstwa; domagał się dokumentowania ważniejszych wydarzeń z dziedziny polityki, kultury, sztuki, obyczajów, dla przekazania wiedzy o nich przyszłym pokoleniom; postulował tworzenie filmotek jako archiwów pozwalających na planowe gromadzenie i zabezpieczanie dokumentów filmowych”.*

 

Waga idei Matuszewskiego odnosząca się do powstania archiwów filmowych jest ogromna. Dążył do tego, aby „żywej fotografii” (filmowi) nadać ten sam statut i oficjalny byt, co innym archiwalnym źródłom historii. Jako pierwszy dostrzegł potrzebę gromadzenia i archiwizowania „obrazów kinematograficznych” – „w działach muzeów, na bibliotecznych półkach czy w szafach w archiwum”. Dziś trudno jest sobie wyobrazić świat bez archiwów filmowych – niezbędnych do zachowania dziedzictwa kinematograficznego dla przyszłych pokoleń. Filmoteka Narodowa postanowiła uczcić rocznicę urodzin tego wybitnego, a nadal mało znanego, pioniera kinematografii wieczorem mu poświęconym.

Opis filmu

Bolesław Matuszewski – nieznany pionier kinematografii 
Polska 2012, reż. i scen. Jerzy Bezkowski; zdj. Artur Frątczak, 39 min

Filmowy portret jednego z pierwszych teoretyków filmu, autora fundamentalnych prac „Nowe źródło historii” oraz „Ożywiona fotografia. Czym jest, czym być powinna” z 1898 roku. W założeniach jego działalność w dużym stopniu wyprzedzała epokę, a dorobek artysty budzi dzisiaj coraz większe zainteresowanie badaczy i historyków kina na całym świecie. Matuszewski już od pierwszych lat istnienia kinematografu przewidział jego znaczenie jako niezastąpionego rejestratora rzeczywistości, który może okazać się znakomitym narzędziem dla przyszłych badaczy historii. W czasach, kiedy kino było przede wszystkim jarmarczną rozrywką, walczył o utworzenie pierwszych archiwów filmowych, które gromadziłyby i zachowywały materiały filmowe dla przyszłych pokoleń. Matuszewski jest również uznawany za ojca filmu reportażowego i edukacyjnego. Od początku swej przygody z kinematografem rejestrował ważniejsze wydarzenia społeczne, a także skomplikowane operacje medyczne – widział w tej dokumentacji cenną pomoc naukową.

Rzetelnie udokumentowany obraz Jerzego Bezkowskiego został zrealizowany w Polsce, Francji i Rosji. Przybliża postać Matuszewskiego poprzez wypowiedzi badaczy, naukowców i pasjonatów jego twórczości.

Film wyprodukowała Wytwórnia Filmów Oświatowych w koprodukcji z Filmoteką Narodową i Muzeum Kinematografii w Łodzi.

Kiedy i gdzie

8 grudnia 2016, godz. 18:30 

Kino Iluzjon – Muzeum Sztuki Filmowej

sala Mała Czarna

ul. Narbutta 50a / 02-536 Warszawa

Seans z niespodzianką! Wstęp wolny. Odbiór bezpłatnych wejściówek przed seansem w kasie kina. Liczba miejsc ograniczona.

W hallu kina będzie można obejrzeć multimedialną prezentację przybliżającą sylwetkę i twórczość Bolesława Matuszewskiego.


*Zbigniew Czeczot-Gawrak, „Bolesław Matuszewski, filozof i pionier dokumentu filmowego”, [w:] „Bolesław Matuszewski. Nowe źródło historii. Ożywiona fotografia. Czym jest, czym być powinna”, Filmoteka Narodowa, Warszawa 1995, s. 9.

 

Galeria