Dzieło polskiego wieszcza, opisujące skomplikowane dzieje Polski z lat 1811-1812, należy do kręgu literatury trudnej do przełożenia na język filmu. Jedyna taka próba została podjęta w 1928 roku przez Ryszarda Ordyńskiego, po nim przez lata nikt nie podjął wyzwania. Zdecydował się na to dopiero Andrzej Wajda, traktując ekranizację eposu narodowego jako zwieńczenie swojej kariery artystycznej.

Powstała piękna, klasyczna adaptacja, łącząca w sobie wartkość akcji, dowcip, urok i poetycką magię. Dbałość o szczegóły scenograficzne sprawiła, że każde ujęcie filmu jest przepięknym obrazem, zaś wiersz Mickiewicza, podawany przez znakomitych aktorów z niezwykłą lekkością, wydaje się być naturalnym dialogiem. Niepowtarzalny nastrój stwarza tu także piękna muzyka Wojciecha Kilara.