Rewelacyjny debiut fabularny Tarkowskiego jest przejmującą opowieścią o dwunastoletnim chłopcu, który po stracie najbliższych zostaje zwiadowcą na froncie wschodnim. Oficerowie próbują wysłać małego Iwana do szkoły kadetów, ale chłopak odmawia. Jest owładnięty żądzą zemsty za śmierć najbliższych, a udział w akcjach zwiadowczych traktuje jak swą życiową misję.

Władimir Bogomołow wykorzystał w swym opowiadaniu wątki autobiograficzne, opisując własne obserwacje z okresu wojny, kiedy to pełnił funkcję kapitana zwiadu. Jako współscenarzysta chciał zachować paradokumentalny charakter opowiadania. Tarkowski zaś postanowił uzupełnić fabułę o sceny psychicznej ucieczki chłopca w szczęśliwe czasy dzieciństwa. „Złoty Lew” MFF w Wenecji był dowodem, że jurorzy natychmiast dostrzegli wyjątkowy talent debiutującego filmowca.