„Mechaniczna pomarańcza” opowiada o dwóch rodzajach przemocy – indywidualnej, spontanicznej (gang „punków przyszłości’) oraz zinstytucjonalizowanej i zracjonalizowanej (rząd posługujący się metodą „prania mózgów” jako środkiem do zwalczania przestępczości). Szokujący i drastyczny obraz reżysera jest apologią ludzkiej natury, broni zła jako warunku na istnienie dobra, bowiem dopiero istnienie zła daje możliwość wyboru.

Alex – główny bohater filmu – pozbawiony możliwości czynienia zła nie staje się przez to człowiekiem szlachetnym i społecznie „użytecznym”, lecz kaleką pozbawionym woli i świadomości samego siebie. Wyszukana scenografia utrzymana w duchu dekadenckiego pop-artu, kontrapunktowo użyta muzyka (większość scen przemocy ilustrowana jest skoczną i wesołą muzyką) oraz absolutna perfekcja realizatorska stawiają film Kubicka w szeregu najbardziej oryginalnych pozycji współczesnego kina.