Epickie dzieło polskiej kinematografii zrealizowane z wielkim rozmachem i z dbałością o realia epoki. Obok precyzyjnej reżyserii, urzekających urodą plastyczną zdjęć, pięknej muzyki, głównym walorem filmu pozostają kreacje aktorskie. Przede wszystkim zachwyca Jadwiga Barańska w swej życiowej roli Barbary Niechcicowej – kobiety targanej sprzecznościami charakteru, postaci tyleż barwnej, co nieszczęśliwej w swych zawiedzionych nadziejach. Na jej tle kreacja Jerzego Bińczyckiego jako Bogumiła Niechcica, wydaje się skromniejsza, mniej widowiskowa, jednak mając zdecydowanie mniejsze pole do popisu, Bińczycki zdołał stworzyć postać głęboko ludzką, budzącą szacunek i podziw dla pozytywistycznego idealizmu, który w równym stopniu nakazywał mu udział w powstaniu przeciw zaborcom, jak i uczynienie z pracy na roli życiowej misji.

Akcja filmu ujęta została w ramę konstrukcyjną, którą jest ucieczka Barbary z Klińca ogarniętego pożogą I wojny światowej. Przypadkowo spotkany Żyd Szymszel wiezie ją do majątku Borowno, którego właścicielem jest Józef Tolibowski – wielka, niespełniona miłość Barbary. W czasie tej podróży dobiegająca już kresu swych dni bohaterka dokonuje swoistego rozrachunku z życiem, wspominając minione lata. Z tych wspomnień układa się obraz losu rodziny ziemiańskiej przełomu wieków XIX i XX, ale także panorama dziejów Polski i Polaków tamtego okresu.

Film nagrodzono Lwami Gdańskimi (ex aequo z „Ziemią obiecaną”). Jadwiga Barańska zdobyła nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie. Film otrzymał też nominację do Oscara w kategorii filmów zagranicznych.