Powiększenie

Czołówka

Tytuł oryg.:
Blow-Up
Rodzaj:
Film fabularny
Kraj produkcji:
Wielka Brytania, Włochy, USA
Rok produkcji:
1966
Reżyseria:
Michelangelo Antonioni
Scenariusz:
Michelangelo Antonioni, Tonino Guerra
Operator:
Carlo Di Palma
Obsada:
David Hemmings, Vanessa Redgrave, Peter Bowles, Sarah Miles, Jane Birkin, John Castle
Czas trwania:
111 min.

Opis filmu

Głośny film Antonioniego zrealizowany został w Anglii, w scenerii najmodniejszych wówczas dzielnic Londynu. Poprzez historię fotografa pracującego dla renomowanych magazynów mody, który stał się mimowolnym świadkiem zbrodni, reżyser ukazuje życie współczesnego człowieka, jako nieustanną grę pozorów – moralnych, uczuciowych i obyczajowych. Jest to także wyjątkowo celny i wierny zapis ducha czasu ówczesnej epoki – stylu życia, mentalności i relacji międzyludzkich. Film stał się wydarzeniem Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes w 1967 r., gdzie przyznano mu Złotą Palmę.


Jerzy Płażewski o filmie:

W rankingach najwybitniejszych filmów światowego kina, ten zajmuje zawsze jedno z czołowych miejsc. „Powiększenie" Michelangelo Antonioniego, zrealizowane w r. 1966, otrzymało pierwszą nagrodę na festiwalu w Cannes.  Wśród filmów o najwyższych walorach artystycznych jest rzadkim przypadkiem równoczesnego szlagieru rozrywkowego o rekordowej frekwencji na całym świecie. Nakręcił go reżyser już głośny i dobrze znany, po raz pierwszy robiąc film kolorowy i po raz pierwszy pracując zagranicą, w Anglii.
    
Film jest adaptacją powieści Julio Cortazara, argentyńskiego pisarza mieszkającego w Paryżu, o fotografie, któremu przypadkowo wykonane zdjęcie pozwala wykryć zbrodnię. Niektórzy krytycy traktują „Powiększenie" jako film kryminalny, co niesłusznie spycha go do kategorii kina gatunkowego. Równie mylące  wydaje się określenie „dramat psychologiczny", bowiem centralna postać, ów fotograf, poznawany jest przez widzów bardzo jednostronnie, w reakcjach na jedno tylko wydarzenie. Co zainteresowało Antonioniego w tekście Cortazara? Z pewnością nie fakt, że akcja powieści rozgrywa się w środowisku homoseksualistów. Ten element utworu Cortazara został przez filmowca absolutnie odrzucony. Pozostało natomiast to, co podkreślono tytułem: powiększenie.

Powiększenie daje się odczytać, jako pseudonim kinematografii, także sztuki opartej na nieskłamanym jakoby odbiciu życia, rzeczywistości. Obiektyw rzekomo się nie myli! Zarówno obiektyw fotografa, jak i filmowca. I właśnie tak było u Cortazara, sławiącego z nieco XIX-wiecznym optymizmem mądrość maszyny wynalezionej przez organizujący umysł człowieka.
 
Kiedy Antonioni pokazuje widzom owo demaskujące zdjęcie, to choć uzyskane superprecyzyjnym anastygmatem, przypomina wręcz płótno impresjonisty, mogące znaczyć wszystko lub nic. Szydząc z zarozumiałej pewności siebie fotografika Antonioni szydzi z samego siebie. Reprezentuje przecież sztukę, której także zdaje się, że precyzyjnie kopiuje prawdziwe życie. A tym samym - że odkryte przez nią prawdy są bezsporne. A to przecież może być złuda i pozór!
 
Bezlitosne jest zakończenie, już właściwie nie związane z akcją. Grupka napotkanych przez bohatera młodych ludzi udaje, że gra w tenisa, ale piłką, która jest tylko wyobrażona, bo naprawdą nie istnieje. Fotograf, podnosząc z ziemi nieistniejącą piłkę, przyłącza się do tej oszukańczej gry.

Samokrytyka filmowca jest sugestywna, jednak chyba trochę przesadzona. Jeszcze nie jest tak źle z  prawdą w sztuce filmowej.
 
Przygnębiający pesymizm Antonioniego angażuje środki wyrazu, które każą podziwiać jego zdolność przekonywania, choćby się nie podzielało w pełni jego poglądów. Tę wyrazistość wspierają dodatkowo wyraziste kreacje aktorskie Davida Hemmingsa i zwłaszcza Vanessy Redgrave. Włoski mistrz okazał doskonałą skuteczność swego kontaktu z angielskimi wykonawcami.

Tekst opublikowany na portalu stopklatka.pl w cyklu „Jerzy Płażewski przedstawia filmy, które trzeba znać”

Oceń film




Galeria


Plakat