Panna Nikt

Czołówka

Tytuł oryg.:
Panna Nikt
Rodzaj:
Film fabularny
Kraj produkcji:
Polska
Rok produkcji:
1996
Premiera:
1996/10/25
Reżyseria:
Andrzej Wajda
Scenariusz:
Radosław Piwowarski
Producent:
Janusz Morgenstern
Kierownik produkcji:
Barbara Pec-Ślesicka
Scenografia:
Janusz Sosnowski
Kostiumy:
Małgorzata Ajzelt, Małgorzata Stefaniak
Montaż:
Wanda Zeman
Muzyka:
Andrzej Korzyński
Operator:
Krzysztof Ptak
Obsada:
Małgorzata Pieczyńska, Anna Romantowska, Stanisława Celińska, Anna Mucha, Anna Wielgucka, Anna Powierza, Małgorzata Potocka, Leszek Teleszyński, Adam Siemion, Daniel Urban, Mateusz Grydlik, Paulina Białoskóra, Maria Klejdysz, Marta Jędykiewicz, Karolina Soból, Paulina Soból, Marcin Malicki, Anemona Knut, Jan Janga-Tomaszewski
Czas trwania:
102 min.

Opis filmu

Komentarz

Współczesna powieść młodego pisarza Tomka Tryzny posłużyła reżyserowi do przedstawienia aktualnych problemów młodego pokolenia. Andrzej Wajda po raz kolejny ujawnił swoje zamiłowanie do ekranizacji dzieł literackich oraz potrzebę mówienia o aktualnej kondycji swoich rodaków. Filmowa Panna Nikt jest silnie osadzona w polskiej rzeczywistości społecznej lat dziewięćdziesiątych (nowobogacka rodzina biznesmena, kobieta intelektualistka wychowująca samotnie dziecko). Wajda odniósł się do wielu problemów i dylematów związanych z rozpadem tradycyjnych norm i wartości. Reżyser silnie akcentuje powszechne w "nowej Polsce" kuszące tendencje: liberalny intelektualizm i materializm. Jednakże wysoko oceniona powieść Tryzny w przełożeniu na język filmowy straciła wiele cech pierwowzoru. Wajda postanowił zrobić film dla młodzieży, ale dojrzały w swej stylistyce i formie. Tryzna odwrotnie: napisał powieść dla dorosłych, posługując się naiwnym dziecięcym językiem. Przygotowując Pannę Nikt dla młodej widowni reżyser pominął wiele istotnych w książce wątków erotycznych. Uniwersalistyczny baśniowy świat będący tłem dla inicjacji w książce Tryzny, zastąpiony został konkretnym "tu i teraz". Wajda zaakcentował konieczność nowych i trudnych wyborów moralnych, do których zmusza nas nieuporządkowana rzeczywistość. Uczynił to rezygnując z głębokiej analizy psychologicznych i światopoglądowych przemian zachodzących w bohaterce. W rezultacie Panna Nikt jest filmem pozbawionym wielu mistycznych i tajemniczych przeżyć obecnych w książce Tryzny. Andrzej Wajda wykazał się doskonałym wyczuciem i umiejętnością współpracy z aktorem nieprofesjonalnym. Główne role zagrały trzy młode dziewczyny, które z powodzeniem poradziły sobie z wymagającym materiałem filmowym. Debiutującej w filmie Annie Wielguckiej udało się oddać trudną osobowość granej przez siebie postaci. Panna Nikt jest dość nietypowym filmem w dorobku Wajdy. Reżyser pragnął zbliżyć się do współczesnej publiczności, przemówić jej językiem. Zachował przy tym właściwy sobie sposób prezentacji fabuły filmowej - realizm, prostotę, piękne i przejrzyste obrazy oraz klarowność podjętej problematyki. Kontrowersje powstają wokół odpowiedzi na pytanie czy powieść Tryzny poddaje się tego typu formalnej interpretacji.

Głosy prasy

"...jak na przynętę dla młodej publiczności Wajdowska Panna Nikt ma wygląd bardzo skromny. Robi wrażenie takie, jakby świadomie oczyszczona została ze wszystkich poetycko-surrealistycznych obrazów, które znajdują się w książce Tryzny. Ze wszystkich sennych i upiornych nastrojów, z całej baśniowości - przynależnej wiekowi i wyobraźni dziewcząt. A także, o dziwo ze wszystkich "erotyzmów" - nieodzownie związanych z okresem dojrzewania, a więc życiowej inicjacji." Maria Malatyńska, Tygodnik Powszechny 46/1996 "Otóż reżyser podszedł do [materiału filmowego] we właściwy sobie, znany nam od dawna, od czasów Szkoły Polskiej, sposób. To znaczy on całą sprawę sproblematyzował. Uporządkował, postawił tezę - i udowodnił ją na ekranie". Janusz Zatorski, Słowo - Dziennik Katolicki 221/1996 "Wajda wybrał wątek, który pozwolił mu uznać Pannę Nikt za współczesny moralitet. Za opowieść o dziewczynce, która myślała, że świat jest prosty, a on okazał się gorzkim chaosem, dziewczynce, która chcąc ten świat zdobyć, uległa "kuszeniu" dwu swoich przyjaciółek i dwukrotnie zaparła się siebie, okazując się nikim." Lech Kurpiewski, Film 11/1996

Ciekawostki

--Anna Wielgucka, Anna Maria Mucha, Anna Powierza spotkały się przypadkowo na castingu i w ramach próby rozdzieliły między sobą role trzech filmowych bohaterek. Okazało się, że tak właśnie obsadził je Wajda. Tomek Tryzna zastrzegł sobie prawo do realizacji na podstawie własnej książki sześcio-odcinkowego serialu. Pierwszy, przedpremierowy pokaz Panny Nikt odbył się we Świdnicy, rodzinnym mieście Tomka Tryzny. W prasie pojawiła się nawet polityczna interpretacja filmu: "Panna Nikt jako kokietowana raz przez inteligencję twórczą (Kasia-kompozytorka), a raz przez warstwy biznesowe (nowobogacka Ewa)". (sic!)---

Anna Wielgucka, Anna Maria Mucha, Anna Powierza spotkały się przypadkowo na castingu i w ramach próby rozdzieliły między sobą role trzech filmowych bohaterek. Okazało się, że tak właśnie obsadził je Wajda. Tomek Tryzna zastrzegł sobie prawo do realizacji na podstawie własnej książki sześcio-odcinkowego serialu. Pierwszy, przedpremierowy pokaz Panny Nikt odbył się we Świdnicy, rodzinnym mieście Tomka Tryzny. W prasie pojawiła się nawet polityczna interpretacja filmu: "Panna Nikt jako kokietowana raz przez inteligencję twórczą (Kasia-kompozytorka), a raz przez warstwy biznesowe (nowobogacka Ewa)". (sic!)

Treść

Marysia, piętnastoletnia dziewczynka przeprowadza się z małej wsi do miasta. Wychowana w prostej, wielodzietnej rodzinie doświadcza w nowej szkole nieznanej rzeczywistości. Zaprzyjaźnia się z dojrzałą ponad wiek, ekscentryczną i obdarzoną talentem muzycznym Kasią, która stopniowo wprowadza ją w świat intelektu i sztuki. Marysia ulega bardzo silnej fascynacji nową przyjaciółką. Aby zgłębić przeżycia opętanej przez demona Kasi, wypiera się swojej wiary. Przerażona tym, co uczyniła zrywa przyjaźń. Wtedy zwraca na nią uwagę Ewa, pochodząca z zamożnej rodziny biznesmenów. Dzięki tej wyrachowanej piękności Marysia odkrywa urok rzeczy materialnych i cielesnych. W relacji z Ewą pojawiają się nieznane dotąd Marysi uczucia: chęć dominacji i okrucieństwo. Dziewczynka odsuwa się od swojej rodziny całkowicie bezradnej wobec zachodzących w niej przemian. Kasia pragnie odnowić przyjaźń z Marysią. Zazdrosna Ewa nie chce do tego dopuścić. Gdy wreszcie Marysia decyduje się odwiedzić swoją dawną przyjaciółkę, zastaje obie dziewczynki razem. Szydzą z niej, nazywają Panną Nikt.

Oceń film




Galeria


Plakat