„Przysięgamy Ziemi Polskiej”

(Polska 1943, 22 min)

reż. Aleksander Ford; zdj. Stanisław Wohl

Film otwierający dorobek Czołówki Filmowej, powołanej jeszcze w ZSRR, przy 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Na czele Czołówki stanął Aleksander Ford. 15 lipca 1943 roku uwiecznił on wraz z operatorem Stanisławem Wohlem przysięgę żołnierzy dywizji i ich dowódcy – pułkownika, a późniejszego generała Berlinga. Był to moment przełomowy dla tych Polaków, którzy po wyjściu armii generała Andersa pozostali w ZSRR. Pompatyczny nastrój filmu miał potwierdzać wrażenie przełomu: ci, którzy złożyli wtedy przysięgę, doszli potem wraz z wojskiem do Polski.

„Majdanek – cmentarzysko Europy”

(Polska/ZSRR 1944, 23 min)

reż. Aleksander Ford; zdj. Stanisław Wohl, Adolf Forbert, Olgierd Samucewicz

Dokument chwytający na żywo chwile bezpośrednio po wyzwoleniu obozu koncentracyjnego na Majdanku w lipcu 1944 roku. Ekipa Forda zarejestrowała fragmenty dramatycznych relacji uwolnionych więźniów. Najważniejszym chwytem narracyjnym, który budował atmosferę autentycznej grozy, było jednak zestawienie zeznań obozowych katów, stających przed sądem, z obrazem śmierci tysięcy ich ofiar, po których pozostały tylko popioły i pamięć najbliższych.