13 czerwca w kinie Iluzjon odbyła się konferencja Cyfrowa Kultura 2013 „Uwolnić archiwum” zorganizowana przez IBM. Patronat honorowy nad imprezą objęli Narodowy Instytut Audiowizualny oraz gospodarz konferencji Filmoteka Narodowa.
Problematyka tegorocznej edycji dotyczyła upowszechniania cyfrowych treści archiwalnych przy wykorzystaniu nowych narzędzi dystrybucji, wpływu nowych technologii na funkcjonowanie organizacji oraz instytucji kultury, a także budowania popytu na szeroko rozumianą „cyfrową kulturę”.
Konferencję otworzyli dyrektor Filmoteki Narodowej profesor Tadeusz Kowalski, zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Audiowizualnego Jarosław Czuba oraz Dyrektor Programu Cyfrowa Kultura IBM Polska Marek Okularczyk. Na wstępie Marek Okularczyk przypomniał postulat uczestników poprzedniej edycji Cyfrowej Kultury o konieczności stworzenia bazy projektów digitalizacyjnych, mającej na celu zrzeszenie organizacji i instytucji zajmujących się cyfryzacją zbiorów archiwalnych i udostępnianiem ich w internecie. Powiadomił, że trwają prace końcowe nad bazą, która niebawem będzie dostępna na stronie Narodowego Instytutu Audiowizualnego www.nina.gov.pl. Słowo wprowadzające wygłosił również profesor Tadeusz Kowalski, zwracając uwagę na obecny etap prac: po przyswojeniu nowych narzędzi masowej digitalizacji równolegle wkraczamy w kolejny, niemniej ważny etap wdrażania zaawansowanych narzędzi powszechnego udostępniania archiwalnych zbiorów. Wokół tej właśnie problematyki toczyła się większość dyskusji panelowych oraz tych przeprowadzanych w kuluarach.
Elżbieta Wysocka (FN), Jerzy Kaźmierczak (Telewizja Polska), fot. Karolina Brzozowska
Paneliści takich instytucji jak: Narodowy Instytut Audiowizualny, Instytut Książki, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Telewizja Polska, Biblioteka Narodowa, Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Pałac w Wilanowie, Narodowe Archiwum Cyfrowe oraz Muzeum Fryderyka Chopina opowiedzieli o swoich pomysłach i praktykach prowadzonych w ramach udostępniania materiałów audiowizualnych, skanów książek, obiektów muzealnych czy zabytków.
Swoimi doświadczeniami oraz spostrzeżeniami podzieliła się Filmoteka Narodowa. Koordynatorka projektu Repozytorium Cyfrowe Elżbieta Wysocka poprowadziła panel, nawiązujący do hasła konferencji „Uwolnić archiwum”. Wzięli w nim udział: Katarzyna Chałbińska-Jentkiewicz (Narodowy Instytut Audiowizualny), Jerzy Kaźmierczak (Telewizja Polska), Maciej Janicki (Muzeum Fryderyka Chopina) oraz Aneta Kozłowska (Filmoteka Narodowa). Punktem wyjścia do dyskusji była prezentacja, która w oparciu o wcześniej przeprowadzoną wśród polskich oraz międzynarodowych archiwów cyfrowych ankietę, ukazała aktualną problematykę rozpowszechniania cyfrowych zbiorów dziedzictwa narodowego w kontekście ich odbioru przez użytkowników Internetu (ze szczególnym uwzględnieniem mediów społecznościowych). Paneliści wspólnie poszukiwali odpowiedzi na pytania: jak mierzyć postęp digitalizacji zbiorów archiwalnych? Jak skutecznie je popularyzować? Co najbardziej interesuje odbiorców? Z jakich źródeł najczęściej korzystają? Co sprawia, że jedne treści są popularniejsze od drugich? Jakie narzędzia promocji są najskuteczniejsze?
Aneta Kozłowska (FN), Katarzyna Chałbińska-Jentkiewicz (Narodowy Instytut Audiowizualny), fot. Karolina Brzozowska
Podczas konferencji rozmawiano też o wykorzystywaniu nowych mediów, jako nowoczesnych narzędzi dystrybucyjnych zbiorów archiwalnych, zaprezentowano polskie i międzynarodowe przedsięwzięcia digitalizacyjne oraz najnowsze rozwiązania techniczne wykorzystywane przez instytucje w kraju i za granicą.
Na zakończenie konferencji pokazano filmy „Warszawa 1935” Tomasza Gomoły (Newborn) oraz „Prawo i Pięść” (1964) Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego Drugi z nich został odrestaurowany w ramach projektu Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej.
