W 2020 roku minęła setna rocznica urodzin Macieja Słomczyńskiego – pisarza, tłumacza i jednego z najbardziej zasłużonych polskich „kryminalistów”.

Jego „aleksy” – sygnowane pseudonimem Joe Alex, rozgrywające się w angielskiej scenerii detektywistyczne szarady to jeden z peerelowskich fenomenów. Dla kina atrakcyjniejsze były polskie kryminały Słomczyńskiego pisane pod pseudonimem Kazimierz Kwaśniewski, w których typowa zbrodnia po peerelowsku – jak kradzież dzieł sztuki – stanowiła punkt wyjścia do literackiej zabawy, pastiszu, gry konwencją gatunkową. Powstałe na ich podstawie filmy Zbrodniarz i panna (1963) Janusza Nasfetera, Ostatni kurs (1963) Jana Batorego i Gdzie jest trzeci król (1966) Ryszarda Bera pokażemy w listopadzie w Iluzjonie.