6 maja 2017 roku mija 25. rocznica śmierci Marleny Dietrich – jednej z największych gwiazd światowego kina, niezapomnianej piosenkarki, a także skandalistki, która stała się symbolem rewolucji obyczajowej i seksualnej. Niepokorna, kontrowersyjna, a zarazem pełna charyzmy i olśniewająca urodą artystka nikogo nie pozostawiała obojętnym. W przeciwieństwie do „boskiej” Grety Garbo, swojej odwiecznej rywalki, Marlena Dietrich reprezentowała typ kobiety wampa, emanującej erotyzmem i odrzucającej skostniałe normy społeczne. Budziła zachwyt i niechęć, podziw i nienawiść – na ekranie i poza nim.

Urodzona w 1901 roku w rodzinie berlińskiego policjanta, Maria Magdalena Dietrich już w młodości marzyła o sukcesach artystycznych. Początki nie były zbyt obiecujące – po przymusowej rezygnacji z kariery skrzypaczki niespełna dwudziestoletnia Marlena została modelką i aktorką, przez dziesięć lat występowała w drobnych rolach na scenach teatrów i w mało znaczących filmach. Przełomem okazało się spotkanie z austriackim reżyserem Josefem von Sternbergiem, który szukał kandydatki do roli Loli-Loli w „Błękitnym aniele” (1930) – śmiałej ekranizacji powieści Heinricha Manna. Wybór mało znanej wówczas aktorki okazał się strzałem w dziesiątkę. Dietrich swoją prowokacyjną, zmysłową kreacją przyćmiła samego Emila Janningsa – jednego z najwybitniejszych niemieckich aktorów. Zrealizowany w dwóch wersjach językowych (niemieckiej i angielskiej) „Błękitny anioł” okazał się światowym sukcesem, a dla niej i dla von Sternberga stał się przepustką do amerykańskiej fabryki snów. Okres ich współpracy to apogeum kariery Dietrich. Reżyser nie tylko uczynił z niej gwiazdę, lecz także wykreował jej hollywoodzki wizerunek. Jednocześnie ich zażyłe relacje doprowadziły do rozpadu małżeństwa von Sternberga, a tym samym do jednego z wielu skandali związanych z osobą aktorki. Jej sławę i pozycję ugruntował ich pierwszy amerykański film – „Maroko” (1930). W być może najbardziej znaczącej roli w swojej karierze Dietrich wystąpiła tutaj w męskim stroju, a w scenie pierwszego w historii kina pocałunku między dwiema kobietami niemal otwarcie przyznała się do biseksualizmu.

Niezłomny charakter demonstrowała także w życiu publicznym. Ostro potępiała nazizm i  odrzuciła proponowaną przez samego Goebbelsa pozycję gwiazdy hitlerowskiego kina. Gdy Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny, Dietrich także wyruszyła na front. Walczyła przeciwko swym rodakom tak, jak potrafiła – piosenkami, z legendarną „Lili Marleen” na czele. Niemcy nigdy jej tego nie wybaczyli. Gdy w 1960 roku przyjechała na koncert do Berlina, została obrzucona jajkami. Nie szczędzono jej również obelg. W innych krajach była bohaterką – także w Polsce, którą odwiedziła dwukrotnie w latach 60., nawiązując przy okazji bliską, choć krótkotrwałą znajomość ze Zbigniewem Cybulskim.

Po zakończeniu II wojny światowej kariera aktorska Dietrich podupadła. W latach 50. pojawiała się na srebrnym ekranie sporadycznie. Stworzyła kilka interesujących kreacji w filmach takich mistrzów, jak Alfred Hitchcock („Trema”, 1950), Billy Wilder („Świadek oskarżenia”, 1957), Orson Welles („Dotyk zła”, 1958), czy Stanley Kramer („Wyrok w Norymberdze”, 1961). Jednak dla nowego pokolenia widzów, zafascynowanych gwiazdami typu Marilyn Monroe i Brigitte Bardot, Dietrich była już tylko legendą z przeszłości. W kolejnych latach skupiła się na występach scenicznych, podróżując z koncertami po całym świecie. Przywiązywała dużą wagę do swojego wyglądu, walcząc z nadchodzącą starością często autodestrukcyjnymi metodami. Gdy uświadomiła sobie, że tej bitwy nie może wygrać, usunęła się w cień. Umierała w samotności, którą świadomie wybrała, pragnąc pozostać w pamięci widzów wiecznie pięknym Błękitnym Aniołem. 

W programie:

• Błękitny anioł (Der blaue Engel) reż. Josef von Sternberg, Niemcy 1930
• Maroko (Morocco) reż. Josef von Sternberg, USA 1930
• Wyrok w Norymberdze (Judgment at Nuremberg) reż. Stanley Kramer, USA 1961
• Pieśń nad pieśniami (The Song of Songs) reż. Rouben Mamoulian, USA 1933