Costa-Gavras - reżyser niepokorny

Costa-Gavras urodził się 3 lutego 1933 roku w Loutra Iraias, w Arkadii. W wieku osiemnastu lat wyjechał z Grecji, aby studiować literaturę. Po ukończeniu Sorbony rozwijał swoje wcześniejsze zainteresowania filmem, podejmując studia reżyserskie na IDHEC. Po odbyciu stażu jako asystent reżysera u Yvesa Allégreta, René Claira i Jacquesa Demy zadebiutował filmem „Przedział morderców” w 1965 roku. Międzynarodowy sukces przyniósł mu dramat „Z” z 1969 roku, co zadecydowało o zwrocie reżysera w stronę kina politycznego. Tym filmem Costa-Gavras zapoczątkował nową odmianę filmu sensacyjnego - thriller polityczny - szczególną tematykę i stylistykę, które pojawią się w większości jego filmów. Jak sam mówił: „Tematyka jest dla mnie kluczowym elementem. Zasadniczą dla mnie rzeczą jest, aby opowiedzieć historię, która dotyka mnie głęboko. A że polityka ujęta w formę thrillera interesuje mnie najbardziej, takie filmy robię. Kiedy robiliśmy „Z” w 1969 roku, początkowo nikt nie chciał dać pieniędzy na film. Producenci twierdzili, że ani temat, ani historia zamordowania lewicowego polityka nikogo nie zainteresuje. Gdy jednak w końcu udało nam się ten film zrobić, byliśmy zaskoczeni jego sukcesem”. W 1970 roku reżyser nakręcił film „Spowiedź”, którego inspiracją była Praska Wiosna, dwa lata później „Stan oblężenia” mówiący o porwaniu i zamordowaniu działacza organizacji pozarządowej przez partyzantów Tupamaros w Urugwaju, a w 1982 roku „Zaginiony”, w którym opowiedział o wspieranym przez USA zamachu stanu w Chile. Filmy Costy-Gavrasa były czasem krytykowane za jednoznacznie lewicowe zaangażowanie oraz wyjaśnianie rzeczywistości politycznej w kategoriach osobistych i psychologicznych. Czasem kontrowersje kończyły się na sali sądowej. Po „Zaginionym” były ambasador amerykański w Chile złożył przeciwko reżyserowi i Universal Studios pozew o zniesławienie. Przegrał. Podobnie jak stowarzyszenia katolickie, które pozwały Costę-Gavrasa do sądu po filmie „Amen” (2003), oskarżającym Kościół katolicki o współudział w Holokauście.

Mimo swego jednoznacznego zaangażowania, Costa-Gavras nie chciałby uchodzić wyłącznie za reżysera maszerującego ze sztandarem politycznego kina. „Wszystkie filmy są polityczne – mówi – nawet filmy akcji o facetach, którzy biegają z karabinami”. Philippe Claudel, francuski pisarz i filmowiec, określił Costę-Gavrasa mianem „poety, który kamerą pisze historie, które pokazują starcie jednostek z historią albo ironicznie portretują małość człowieka w nieludzkim społeczeństwie”. To określenie najpełniej oddaje charakter twórczości Costy-Gavrasa. Bohaterami jego filmów często bywali outsiderzy, ludzie wykluczeni, zagubieni: imigranci, prześladowani politycznie, zwalniani z pracy. Choćby w „Miejskim obłędzie” (1997), gdzie bezrobotny ochroniarz, manipulowany przez zdegradowanego telewizyjnego dziennikarza bierze za zakładników dzieci, czy w „Ostrych cięciach” (2005), w których główny bohater decyduje się mordować potencjalnych konkurentów do posady. W najnowszym filmie, „Żądzy bankiera” (2012), reżyser postanowił pokazać dzisiejszy kryzys finansowy. Wciąż wierzy, że kino może zmieniać świat, nadal zamierza kręcić swoje filmy, tropiąc przy okazji wszystkie niesprawiedliwości tego świata.


projekcje w ramach cyklu

03.06.2013, godz 20:00
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
07.06.2013, godz 20:00
Sala Mała Czarna
    
08.06.2013, godz 21:00
Sala Mała Czarna
    
10.06.2013, godz 20:00
Sala Stolica
    
12.06.2013, godz 17:45
Sala Mała Czarna
    
14.06.2013, godz 18:00
Sala Mała Czarna
    
15.06.2013, godz 15:15
Sala Mała Czarna
    
15.06.2013, godz 17:30
Sala Mała Czarna
    
16.06.2013, godz 16:45
Sala Mała Czarna
    
17.06.2013, godz 17:00
Sala Mała Czarna
Informacje techniczne dubbing
    
18.06.2013, godz 17:00
Sala Stolica
    
19.06.2013, godz 17:30
Sala Mała Czarna
    
19.06.2013, godz 17:45
Sala Stolica
    
Z
19.06.2013, godz 20:00
Sala Stolica
Informacje techniczne seans z lektorem
Informacje dodatkowe Polska Kronika Filmowa
    
21.06.2013, godz 20:00
Sala Mała Czarna
Informacje techniczne dubbing
    
24.06.2013, godz 17:45
Sala Mała Czarna
    
24.06.2013, godz 20:30
Sala Mała Czarna
    
29.06.2013, godz 14:30
Sala Mała Czarna
    
30.06.2013, godz 18:15
Sala Mała Czarna
    
30.06.2013, godz 20:15
Sala Mała Czarna