W nowojorskim sądzie toczy się rozprawa przeciwko 18-letniemu Latynosowi oskarżonemu o zamordowanie ojca. Podejrzanemu grozi wyrok śmierci. O winie chłopca decyduje dwunastu przysięgłych – ludzi w różnym wieku, o odmiennych statusach społecznych i poglądach. Z początku ławnicy, przekonani o winie oskarżonego, chcą szybko zakończyć obrady. Wątpliwości zgłasza tylko jeden z nich.

Sidney Lumet, posiłkując się konwencją dramatu sądowego, poddaje krytyce ludzkie uprzedzenia i stereotypy, jednocześnie podkreślając znaczenie odpowiedzialności za drugiego człowieka. Obraz posługuje się wyrafinowaną konstrukcją narracyjną. Z wyjątkiem pierwszej i ostatniej sceny, jego akcja toczy się w jednym pomieszczeniu, potęgując nastrój klaustrofobii oraz presji ciążącej na bohaterach. Na uwagę zasługuje również wspaniała gra aktorska – dwunastu bohaterów, ze swoimi wątpliwościami i lękami, tworzy unikalną galerię osobowości.

Film został nagrodzony Złotym Niedźwiedziem w Berlinie i uhonorowany trzema nominacjami do Oscara w kategorii najlepszy film, reżyser i scenariusz adaptowany.