Czołówka
- Tytuł oryg.:
- Diabeł
- Rodzaj:
- Film fabularny
- Kraj produkcji:
- Polska
- Rok produkcji:
- 1972
- Reżyseria:
- Andrzej Żuławski
- Scenariusz:
- Andrzej Żuławski
- Kierownik produkcji:
- Jacek Moczydłowski
- Montaż:
- Krzysztof Osiecki
- Muzyka:
- Andrzej Korzyński
- Operator:
- Maciej Kijowski
- Obsada:
- Leszek Teleszyński, Wojciech Pszoniak, Wiktor Sadecki, Iga Mayr, Małgorzata Braunek
- Czas trwania:
- 124 min.
Opis filmu
Rok 1793. Na mocy traktatów rozbiorowych wojska pruskie wkraczają do Wielkopolski. W klasztorze będącym jednocześnie domem dla obłąkanych i więzieniem, zjawia się tajemniczy Nieznajomy. Na mocy glejtu zabiera stąd Jakuba, epileptyka i niedoszłego królobójcę. Odtąd tajemniczy mężczyzna kierować będzie losem młodzieńca i – zaopatrzywszy w brzytwę „dla oczyszczenia” – skłoni go do serii krwawych zbrodni.
Kontrowersyjny film grozy i kolejna odsłona autorskiego, kreacyjnego kina Andrzeja Żuławskiego podejmująca jego ulubiony temat świata w chwili katastrofy. Próba filmowego traktatu filozoficznego z charakterystycznym dla reżysera połączeniem symbolizmu i skrajnego naturalizmu, nerwowym rytmem narracji podkreślanym muzyką Andrzeja Korzyńskiego i nadekspresyjnym aktorstwem. Historia spisku jako opowieść o polskim romantyzmie, szaleństwie historii, ale też filmowa alegoria Marca’68 ze znakomitą kreacją Wojciecha Pszoniaka.
Jeden z polskich „półkowników”: niedopuszczony do rozpowszechniania ze względów obyczajowych, poniekąd zainicjował zagraniczną karierę reżysera, swoją premierę miał dopiero w roku 1988.