Jedno z największych arcydzieł polskiego kina. Znakomity przykład modelu kina-myśli, który konsekwentnie próbował realizować w swojej twórczości Krzysztof Zanussi. Akcja filmu dzieje się na letnim obozie dla lingwistów. Jarosław, młody pracownik naukowy, popada w coraz większy konflikt z Jakubem, docentem, który nie chce dopuścić do konkursu pracy nadesłanej po terminie. Sytuacja staje się punktem wyjścia sporu naiwnego idealisty z inteligentnym, ale cynicznym naukowcem.

„Barwy ochronne” przynoszą zjadliwy portret środowiska akademickiego, w którym o zajmowanej pozycji nie decydują osiągnięcia naukowe, ale układy. Jednocześnie obraz Zanussiego nie jest jednak wyłącznie filmem interwencyjnym – to swego rodzaju sfabularyzowana dysputa filozoficzna, przedstawiająca konfrontację dwóch odmiennych postaw. Jako moralitet, „Barwy ochronne” pozostają dziełem niejednoznacznym, a postaci Jarosława i Jakuba (znakomicie zagranych przez Piotra Garlickiego i Zbigniewa Zapasiewicza) dalekie są od czerni i bieli.