80 lat temu, w kwietniu 1939 roku, francuskie władze otworzyły Gurs – obóz dla dziesiątek tysięcy hiszpańskich uchodźców, uchodźczyń, antyfaszystów i antyfaszystek, którzy uciekali przez Pireneje przed zwycięskim marszem wojsk generała Franco. To zapomniana historia hiszpańskiej emigracji i brutalnego potraktowania przez Zachód osób, które chciały schronić się we Francji przed okrutnymi represjami ze strony ich własnego kraju. Jednak „Gurs. Historia i pamięć” nie jest typowym filmem historycznym, podającym suche fakty i odtwarzającym dzieje obozu. Jest raczej subiektywną lekcją historii i ukazaniem doświadczeń osób, które ją tworzyły, ale także swoistą przestrogą.

W filmie towarzyszymy m.in. grupie uczennic i uczniów, którzy jadą na teren byłego obozu dla uchodźców, by poznać nie tylko tragiczną historię własnego społeczeństwa, ale także by zrozumieć bolesne doświadczenie uchodźstwa. Dlatego w filmie, oprócz Hiszpanek i Hiszpanów, którzy 80 lat temu przeszli przez obóz Gurs i opowiadają o swoich przeżyciach, poznamy także historie współczesnych uchodźców Syryjskich, którzy znaleźli schronienie w Hiszpanii.