Mało znany, socrealistyczny debiut Jerzego Kawalerowicza. We wsi Mostowice trwa budowa nowego młyna, która szkodzi interesom kułaka Jana Zielińskiego. Egoistyczny młynarz razem ze szwagrem i kilkoma innymi kułakami próbuje sabotować inwestycję. Chłopi zmuszeni są do mobilizacji…

Choć w czołówce „Gromady” wymienionych zostaje dwóch reżyserów – Jerzy Kawalerowicz i Kazimierz Sumerski – za realizację filmu odpowiadał głównie Kawalerowicz, natomiast Sumerski zajął się przede wszystkim scenariuszem. Zrealizowany w okresie stalinizmu „produkcyjniak” nosi wszelkie cechy kina socrealistycznego - w czarno-biały sposób przedstawia walkę postępowych chłopów z karykaturalnie ukazanymi kułakami.

Film był jednak miło wspominany przez samego Kawalerowicza, który mówił później, że realizując „Gromadę” mógł przećwiczyć swoją „wyobraźnię emocjonalno-plastyczną”. Czy w socrealistycznym filmie można znaleźć cechy późniejszych filmów Kawalerowicza? Warto przekonać się samemu.