Szwadron

Czołówka

Tytuł oryg.:
Szwadron
Rodzaj:
Film fabularny
Kraj produkcji:
Polska
Rok produkcji:
1992
Premiera:
1993/10/28
Reżyseria:
Juliusz Machulski
Scenariusz:
Juliusz Machulski
Kierownik produkcji:
Jan Kaczmarski
Scenografia:
Dorota Ignaczak, Walentin Gidulianow
Kostiumy:
Paweł Grabarczyk, Magdalena Biernawska, Tatiana Poddubnaja, Tomasz Biernawski
Montaż:
Jadwiga Zajiček
Muzyka:
Krzesimir Dębski
Operator:
Witold Adamek
Obsada:
Grzegorz Warchoł, Janusz Gajos, Artur Barciś, Agnieszka Krukówna, Franciszek Pieczka, Jan Machulski, Henryk Machalica, Maciej Kozłowski, Radosław Pazura, Anna Majcher, Ireneusz Kaskiewicz, Jerzy Nowak, Tomasz Stockinger, Mariusz Saniternik, Aleksander Bednarz, Jerzy Zygmunt Nowak, Siergiej Szakurow, Katarzyna Łochowska, Bernard-Pierre Donnadieu, Wojciech Klata, Wiktor Proskurin, Aleksandr Berda, Siergiej Sozontiew, Wasilij Miszczenko, Aleksiej Sierebriakow, Andrzej Konic
Czas trwania:
97 min.

Opis filmu

Film opowiada historię rosyjskiego szwadronu dragonów, pacyfikującego polskie powstanie narodowe w 1863 roku. Młody arystokrata Jeremin, odrzucony przez ukochaną dziewczynę, zaciąga się do armii i wyrusza do Polski. Dowódca szwadronu Dobrowolski, Polak w służbie rosyjskiej, odznacza się wyjątkowym okrucieństwem i cynizmem, co przeraża młodzieńca z dobrego domu. Kiedy patrol rosyjski chwyta młodego Żyda podejrzewanego o to, że jest powstańczym łącznikiem, Dobrowolski każe go powiesić mimo protestów innych oficerów. Jeremin głęboko przeżywa egzekucję i chociaż nadal sprawdza się jako żołnierz, coraz mniej wierzy w słuszność sprawy.

Komentarz

Szwadron opowiada o powstaniu styczniowym z punktu widzenia najeźdźcy, młodego kawalerzysty Jeremina. Juliusz Machulski pokazuje wojnę nie-heroiczną, bezsensowną i pełną cierpienia. Scen batalistycznych nie znajdziemy w Szwadronie wiele, w większości są to pojedyncze ujęcia walk z małymi grupkami powstańców. Bardzo dobre zdjęcia Witolda Adamka podkreślają atmosferę "polowania", ukazują tragiczny wymiar konfliktu, w którym człowiek jest zarazem myśliwym i zwierzyną. Uniwersalistyczne i pacyfistyczne potraktowanie wojny nie jest jednak w Szwadronie najistotniejsze. Największą wartością filmu jest to, że reżyser odważył się spojrzeć na jedno z najważniejszych wydarzeń w polskiej historii z innej, nowej perspektywy. Widz nie jest zmuszony do opowiedzenia się za "sprawą narodową" od pierwszych minut projekcji. Powstanie Styczniowe, w filmie Machulskiego, dalekie jest od bohaterskiego zrywu, któremu polska tradycja hołdowała przez ponad sto lat. Polacy w Szwadronie są przedstawieni bardzo krytycznie: rotmistrz Dobrowolski to renegat i sadysta, chłopi to zdrajcy, inteligencja to naiwni marzyciele. Jedynie pułkownik Markowski, ten wódz bez wojska, ratuje narodowy honor. Rosjanie obserwując zachowania Polaków, dziwią się "bezsensowi polskiej rzeczywistości" — nie rozumieją, dlaczego wybuchło powstanie, skoro nie miało szans powodzenia, dlaczego Polacy nie poczekali na polityczne rozwiązanie konfliktu, choć wiele wskazywało, że mogą osiągnąć sukces. Szwadron to film wartościowy i dobrze zrealizowany, prowokujący do analizy polskiej historii z innej perspektywy. Dużym atutem jest obsada aktorska: znakomicie zagrali Janusz Gajos (rotmistrz Dobrowolski) i Jan Machulski (pułkownik Markowski). Na wyrożnienie zasłużył rownież Siergiej Szakurow (Żuryn). Szkoda jedynie, że główną rolę powierzono niedoświadczonemu studentowi PWSFiTV Radosławowi Pazurze.

Głosy prasy

"Juliusz Machulski nakręcił piękny, epicki film, jakże aktualny szczególnie w tej chwili, kiedy jesteśmy świadkami dramatycznych wydarzeń wojennych, walk i gwałtów w środku cywilizowanego świata, i kiedy równocześnie " z różnych stron " pada tyle pojednawczych haseł. Czy tylko dla naiwnych"" Urszula Biełous, Ela 5/1993 "I tu dochodzimy do najciekawszej sprawy: oryginalność tego filmu. Wynika ona z tego, iż Machulski na Powstanie Styczniowe spojrzał nie oczami Artura Grottgera, z jego narodowo"martyrologiczną symboliką - lecz poprzez przygody i doświadczenia wroga, młodego Rosjanina, dzięki czemu obraz powstania wypada bardzo sugestywnie i przekonywująco." Kazimierz Młynarz, Głos Wielkopolski 282/1993 "Szwadron okazał się filmem nieudanym pomimo ogromnych pieniędzy jakie weń wpompowano i przeróbek. Powtórzyła się niestety dość często spotykana w kinie zależność, wedle której reżyser dobrych filmów rozrywkowych nie powinien brać się za filmy poważne" Rafał Jabłoński Słowo - Dziennik Katolicki 211/1993

Ciekawostki

--Pierwsza wersja filmu, zaprezentowana na XVII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, nie spodobała się widzom. Machulski postanowił więc wstrzymać dystrybucję Szwadronu i go przemontować. Film trafił do kin w 130. rocznicę Powstania Styczniowego — 22 stycznia 1993 roku. Specjalnie do potrzeb filmu wypożyczono z Francji nieosiągalną w Polsce kamerę panoramiczną. Szwadron to jeden z droższych filmów wyprodukowanych w Polsce w początku lat 90-tych — kosztował 17 mld starych złotych. Film Machulskiego został wytypowany jako polski kandydat do nominacji do Oscara w roku 1993, w kategorii najlepszy film zagraniczny. Nominacji tej jednak nie otrzymał.---

Pierwsza wersja filmu, zaprezentowana na XVII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, nie spodobała się widzom. Machulski postanowił więc wstrzymać dystrybucję Szwadronu i go przemontować. Film trafił do kin w 130. rocznicę Powstania Styczniowego — 22 stycznia 1993 roku. Specjalnie do potrzeb filmu wypożyczono z Francji nieosiągalną w Polsce kamerę panoramiczną. Szwadron to jeden z droższych filmów wyprodukowanych w Polsce w początku lat 90-tych — kosztował 17 mld starych złotych. Film Machulskiego został wytypowany jako polski kandydat do nominacji do Oscara w roku 1993, w kategorii najlepszy film zagraniczny. Nominacji tej jednak nie otrzymał.

Treść

Do ogarniętego powstaniem styczniowym "przywiślanego kraju" zostaje skierowany szwadron rosyjskich dragonów. Jednym z kawalerzystów jest nieszczęśliwie zakochany, młody arystokrata — baron Jeremin. Początkowo traktuje swój pobyt w Polsce jak kolejne manewry; wkrótce poznaje jednak prawdziwe oblicze wojny. Głównym zadaniem szwadronu jest likwidacja oddziałów powstańczych w okolicach Radomia; większość rozkazów to zadania "policyjne". Jeremin, wychowany w tradycji walki honorowej i otwartej, z trudem znosi pacyfikacje wiosek, mordy dokonywane na ludności cywilnej, zasadzki i tropienie po lasach rozproszonych grupek powstańców. Między nim i Dobrowolskim, sadystycznym rotmistrzem, zrusyfikowanym Polakiem, nasila się niechęć. Sympatyzującego z powstańcami Jeremina spotyka ostracyzm ze strony pozostałych oficerów. Tymczasem młody baron zakochuje się w Emilii, córce rządcy pobliskiego folwarku, gorącej patriotce. Przełomowym momentem dla Jeremina staje się jednak pojmanie legendarnego przywódcy powstania, pułkownika Markowskiego. Imponuje mu jego nieustępliwa i pełna godności postawa. Mimo klęski powstania młody baron patrzy na pokonanych z coraz większym podziwem i szacunkiem. Jest po stronie zwycięzców, jednak do domu wraca jako zwyciężony.

Oceń film




Galeria


Plakat