Kino Iluzjon Filmoteki Narodowej

29.08.2017

30 sierpnia 2017 roku Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny (FINA) zaprasza do kina Iluzjon na pokaz filmu „Ulica Graniczna” (1948) Aleksandra Forda, jednej z pierwszych fabuł powojennej polskiej kinematografii. Po projekcji odbędzie się spotkanie z historykiem kina Stanisławem Janickim, które poprowadzi Joanna Rożen.

O filmie

„Ulica Graniczna” (Polska 1948, 120 min) / 30 sierpnia 2017, środa, godz. 18.00
reż. Aleksander Ford; scen. Ludwik Starski, Aleksander Ford, Jan Fethke; zdj. Jaroslav Tuzar

Dla Aleksandra Forda – wówczas kluczowej, bardzo wpływowej postaci rodzimego kina – „Ulica Graniczna” stanowiła powrót do tematyki żydowskiej, ale już w cieniu Zagłady. „Ulica Graniczna”, powstająca nie bez problemów wojenna historia mieszkańców warszawskiej kamienicy, stanowiąca przekrój społecznych postaw wobec okupacji i Holocaustu, mimo pewnych uproszczeń – pozostaje jednym z pierwszych i najważniejszych filmów o tej tematyce z poruszającą kreacją Władysława Godika jako krawca Libermana.

Ford, umieszczając akcję w jednej z warszawskich kamienic, której mieszkańcy – a zwłaszcza pojawiające się w filmie postaci dziecięce – reprezentują cały ówczesny przekrój społeczny, tworzy wstrząsający obraz losów i wzajemnych stosunków Żydów i Polaków w czasie wojny, obarczonych wprawdzie incydentalnym antysemityzmem, lecz przede wszystkim – intuicyjnym humanizmem.

Stanisław Janicki

To jeden z największych w Polsce znawców kina. Jest dziennikarzem, krytykiem filmowym, reżyserem, scenarzystą. Przez ponad 30 lat prowadził w Telewizji Polskiej program „W Starym Kinie“, w którym opowiadał o narodzinach i pierwszych latach polskiej i światowej kinematografii. To za sprawą jego fimowych opowieści wiele osób zwróciło uwagę na kunszt takich aktorów jak Adolf Dymsza czy Jadwiga Smosarska, zaś niedoceniane wcześniej obrazy z dwudziestolecia międzywojennego zyskały wierne grono fanów.

– Obiektywnie po odzyskaniu niepodległości jako kinematografia byliśmy w europejskim ogonie, ale już w drugiej połowie lat 30. zaczęło powstawać coś wartościowego – podkreślał w rozmowie z Joanną Sławińską Stanisław Janicki. – Gdyby nie ta pierońska wojna, to by się to rozwinęło... – prognozował. Metodą cenionego dziś historyka kina na wejście w świat czarno-białych, często niemych filmów, było odrzucenie kategorycznych ocen i otwarcie się na poszukiwanie ciekawych wątków i motywów. – Jak już poznałem te filmy na pamięć, to przestały mnie interesować. Zacząłem więc stawiać sobie pytania: Jak się w tych filmach ludzie ubierali? Jak wyglądała pierwsza randka? A jak rozstanie? To był ten drugi szczebel – opowiadał.

Tym, co Stanisława Janickiego fascynuje po dziś dzień, są losy ludzi, którzy przed wojną tworzyli polską kinematografię. – Nie ma dwóch życiorysów filmowców, które byłby do siebie podobne. To są fascynujące historie, przez to, że to są fascynujący ludzie – podkreślał.

Każde spotkanie ze Stanisławem Janickim, to wyjątkowa lekcja kina.

O przeglądzie

Przegląd Filmów Aleksandra Forda (1908-1980), jednego z najważniejszych twórców polskiego kina, został przygotowany przez Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny tradycyjnie już obecną na Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. Podczas przeglądu zostaną zaprezentowane filmy, stanowiące ważny wkład w polskie kino jidysz. Na cykl odbywający się w kinie Iluzjon między 27 sierpnia a 1 września, składają się filmy Forda z lat 1933-1948, ukazujące pierwsze, nieco mniej znane, ale równie istotne produkcje reżysera „Krzyżaków”.

PROGRAM

Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera

Festiwal Warszawa Singera to inicjatywa Fundacji Shalom, której celem jest przywrócenie, choć na kilka dni, atmosfery przedwojennej Warszawy. Prezentuje kulturę jidysz, jej znakomitą literaturę i dorobek. Książki, muzyka, teatr, kuchnia, rozmowy z twórcami i artystami – tego nie mogłoby zabraknąć Festiwalu. Daje też szansę poznania żydowskiej historii i zwyczajów. Jest wydarzeniem, dzięki któremu dialog historii z współczesnością jest możliwy i efektywny. Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny współpracują z Festiwalem od pierwszej edycji. Więcej informcji o festiwalu: www.festiwalsingera.pl.

Unikatowe materiały archiwalne ze zbiorów Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego

Z okazji premiery odrestaurowanej cyfrowo wersji filmu „Mir kumen on” Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zaprasza na wystawę o reżyserze, która będzie towarzyszyła Przeglądowi filmów Aleksandra Forda w Kinie Iluzjon – Muzeum Sztuki Filmowej.

Wystawa będzie podzielona na dwie części. Pierwsza z nich, umiejscowiona w holu kina Iluzjon, będzie eksponować archiwalne materiały dotyczące twórczości Aleksandra Forda z lat 1933-1948, a więc okresu ściśle związanego z filmami prezentowanymi podczas przeglądu. Są to unikatowe, w większości przedwojenne, plakaty, programy filmowe oraz fragmenty oryginalnych scenariuszy.

Natomiast druga część wystawy, prezentowana w rotundzie kina, to wirtualna wędrówka po planach filmów Forda z różnych lat, odsłaniająca kulisy pracy ekipy filmowej oraz reżysera i wykraczająca poza czasowy obszar przeglądu. Archiwalne werkfotosy ze zbiorów Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego pokazują Forda już w 1932 roku, podczas pracy nad zaginionym w czasie wojny i do tej pory nieodnalezionym „Legionem ulicy”, przez lata 1960 rok i kręcenie superwidowiska „Krzyżacy”, które do dziś pozostaje najbardziej znanym filmem reżysera, aż po rok 1964 i pracę nad „Pierwszym dniem wolności” – ostatnim filmem Forda nakręconym przed wyjazdem z Polski. Zdjęcia te, oglądane jedno po drugim, układają się w obraz artystycznej drogi jednego z najważniejszych polskich reżyserów.

W wirtualnych archiwach multimedianych FINA udostępnia bogaty zbiór wyjątkowych pamiątek dotyczących reżysera i jego twórczości.

Fototeka Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego prezentuje katalog kilkuset wyjątkowych zdjęć Aleksandra Forda – podczas pracy na planie, premier filmowych i wydarzeń branżowych.

W wirtualnym archiwum Fototeki Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego znajduje się również ponad 4 tys. zdjęć do filmów Aleksandra Forda. Zapraszamy do obejrzenia wirtualnego albumu, ze zdjęciami Aleksandra Forda z planów filmowych, wzbogaconego wypowiedziami reżysera.

WIRTUALNY ALBUM

W multimedialnej bibliotece Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego można obejrzeć fragment filmu „Mir kumen on” oraz liczne kroniki i materiały reportażowe, dokumentujące pracę nad filmami i aktywność zawodową Aleksandra Forda.

W archiwum plakatów Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego www.gapla.fn.org.pl znajduje się 28 plakatów do filmów Aleksandra Forda (w tym plakaty zagraniczne do polskich filmów), autorstwa m.in. Cieślewicza, Tomaszewskiego, Lipińskiego.