Kino Mistrzów. Roman Polański w 80. rocznicę urodzin

Roman Polański urodził się 18 sierpnia 1933 roku w Paryżu jako Raymond Thierry Liebling, w polsko-żydowskiej rodzinie, która cztery lata później przeniosła się do Krakowa. W czasie wojny z powodu żydowskiego pochodzenia znalazł się w krakowskim getcie. Po dwóch latach uciekł i ukrywał się. Jego matka zginęła w obozie koncentracyjnym. Od 1948 roku jako kilkunastoletni chłopiec grywał w przedstawieniach dla dzieci w teatrze radiowym i na scenie, od roku 1953 zaczął grać w filmie. Studiował reżyserię filmową w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, której  formalnie nie ukończył. W czasie studiów zrealizował kilka etiud i filmów krótkometrażowych, w tym słynny „Dwaj ludzie z szafą” (1958). Debiutował w 1961 roku pełnometrażowym „Nożem w wodzie”, który został nieprzychylnie przyjęty przez polskie władze i od tego momentu Polański tworzył filmy za granicą – w Europie, a od 1968 roku w USA. Amerykę opuścił w 1969 roku, po zamordowaniu przez sektę Mansona jego drugiej żony Sharon Tate. Wrócił tam w 1974 roku, ale wkrótce, po oskarżeniach o uwiedzenie nieletniej, schronił się w Europie, gdzie nadal tworzył filmy i spektakle teatralne.

Począwszy od pierwszych etiud i filmów krótkometrażowych, kino Polańskiego charakteryzują stałe motywy i rozwiązania warsztatowe. Akcję filmu często opiera na kilku postaciach, umieszczając je w izolacji od otoczenia, co umożliwia obserwację charakterów i wzajemnych relacji międzyludzkich – „Wstręt” (1965), „Matnia” (1966) „Lokator” (1976). Fascynują go mroczne sfery ludzkiej psychiki, sadomasochistyczne skłonności, zależności opierające się na dominacji i podległości – „Ssaki” (1962), „Gruby i chudy” (1961), „Śmierć i dziewczyna” (1994), „Gorzkie gody” (1992). Polański przyznawał, że na przełomie lat 50. i 60. pozostawał pod wpływem twórczości Samuela Becketta, Eugene’a Ionesco i Harolda Pintera, co znalazło swoje odbicie w jego filmach naznaczonych piętnem groteskowej deformacji. Znamienne jest również wykorzystanie elementów kina gatunkowego, co w obiektywie Polańskiego nabiera innego wymiaru − przeradza się w swoistą grę z widzem, prowokację, zachętę do poszukiwania „prawdy”.

Krytycy często zwracali uwagę, że głównym tematem filmów Polańskiego jest szeroko pojęte Zło. Zło, które rodzi się w głębi ludzkiej psychiki, ma źródło w chorobie psychicznej („Wstręt”), czy zło niedefiniowalne, metafizyczne, wpisane w naturę świata i budzące irracjonalny lęk, nazywane nawet mocą diabelską. Ten ostatni rodzaj zła stał się tematem mistrzowsko zrealizowanego filmu „Dziecko Rosemary” (1968), na polskie ekrany wprowadzonego po 16 latach od premiery. Wtedy był to już uznany, klasyczny film kinowego horroru, protoplasta nowego gatunku, zwanego filmem satanicznym. Kolejnym wielkim sukcesem okazał się „Chinatown” (1974), który otrzymał 11 nominacji do Oscara, natomiast statuetka przypadła jedynie autorowi scenariusza, Robertowi Towne’owi. „Tess” z 1979 roku otrzymał 3 Oscary – za zdjęcia, kostiumy i scenografię.

Zwieńczeniem drogi twórczej Polańskiego wydaje się być „Pianista” (2001), zrealizowany przez reżysera w wieku prawie 70 lat, w którym po raz pierwszy przedstawia prawdziwe wydarzenia i osobiste doświadczenia z czasów wojny. Obraz otrzymał 3 Oscary za najlepszą reżyserię, scenariusz adaptowany i dla najlepszego aktora pierwszoplanowego. Ostatnimi filmami twórcy są – „Autor widmo” (2010), nagrodzony Srebrnym Niedźwiedziem w Berlinie i „Rzeź” (2011), adaptacja głośnej sztuki Yasminy Rezy. Polański jest członkiem Akademii Francuskiej i doktorem honoris causa wielu uczelni, w tym PWSFTviT w Łodzi.


projekcje w ramach cyklu

01.08.2013, godz 20:00
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
02.08.2013, godz 20:00
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
03.08.2013, godz 17:45
Sala Stolica
    
04.08.2013, godz 14:15
Sala Stolica
    
04.08.2013, godz 17:30
Sala Stolica
    
05.08.2013, godz 18:00
Sala Stolica
    
06.08.2013, godz 20:15
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
07.08.2013, godz 17:30
Sala Stolica
    
08.08.2013, godz 17:30
Sala Stolica
    
09.08.2013, godz 17:30
Sala Stolica
    
10.08.2013, godz 20:30
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
11.08.2013, godz 17:45
Sala Stolica
    
12.08.2013, godz 20:15
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
14.08.2013, godz 17:30
Sala Stolica
    
14.08.2013, godz 20:00
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
16.08.2013, godz 18:00
Sala Stolica
    
18.08.2013, godz 13:15
Sala Stolica
    
18.08.2013, godz 18:15
Sala Stolica
Uśmiech zębiczny
Morderstwo
Dwaj ludzie z szafą
Rozbijemy zabawę
Lampa
Gdy spadają anioły
Gruby i chudy
Ssaki
Powiązane imprezy
    
18.08.2013, godz 20:00
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
19.08.2013, godz 20:30
Sala Stolica
Uśmiech zębiczny
Morderstwo
Dwaj ludzie z szafą
Rozbijemy zabawę
Lampa
Gdy spadają anioły
Gruby i chudy
Ssaki
Kronika Polska Kronika Filmowa
Powiązane imprezy
    
21.08.2013, godz 17:15
Sala Stolica
    
21.08.2013, godz 19:30
Sala Stolica
Kronika Polska Kronika Filmowa
    
22.08.2013, godz 17:45
Sala Stolica
    
23.08.2013, godz 17:45
Sala Stolica
    
24.08.2013, godz 14:30
Sala Stolica
    
25.08.2013, godz 12:45
Sala Stolica
    
25.08.2013, godz 15:15
Sala Stolica