8.05 Filmowa Odrzania – wieczór otwarcia: Rok spokojnego słońca (1984, K. Zanussi, 105’), Nikt nie woła (1960, K. Kutz, 86’)

W najwybitniejszych filmach dotyczących pionierskiego okresu tzw. Ziem Odzyskanych, obszary te ukazywane są w całej ich złożoności – jako miejsce szansy i nadziei, przyciągające osoby szukające nowego życia, schronienie dla tych szukających ucieczki przed przeszłością i teraźniejszością, ale też kraina chaosu i ciągłej niepewności, w której mieszają się narodowości, postawy i pragnienia. Dwa zrealizowane w różnych dekadach filmy otwarcia opowiadają o tym czasie przez pryzmat indywidualnych ludzkich dramatów – uczuciowych, moralnych, egzystencjalnych.

19.05 Wojna i pokój: Godziny nadziei (J. Rybkowski, 1955, 87’), Droga na Zachód (1961, B. Poręba, 79’)

Z oczywistych względów pod koniec II wojny światowej to w zachodniej części dzisiejszej Polski najdłużej toczyły się działania wojenne, a granica między wojną i pokojem nie była tak wyraźna, jak mogłoby się wydawać. Filmy prezentowane w tym zestawie portretują te ziemie właśnie w momencie chaosu i zawieszenia, gdy wojna wciąż jeszcze się nie zakończyła, granice nie zostały ukształtowane, a pojawianie się polskich żołnierzy lub przedstawicieli administracji towarzyszy walkom z niedobitkami niemieckiej armii lub zbrojnymi bandami. Nierzadko nawiązując do konwencji kina wojennego lub sensacyjnego, podkreślają one dramaturgię historii i portretują wysiłek oraz niebezpieczeństwo, w których wykuwały się obecne granice Polski.

29.05 Polski Dziki Zachód: Prawo i pięść (1964, J. Hoffman, E. Skórzewski, 92’), Południk zero (1970, W. Podgórski, 86’) 

Do nowo przyłączonych terytoriów powojennej Polski szybko przylgnęła kolokwialna etykietka tzw. Dzikiego Zachodu, odnosząca się zarówno do ich geograficznego umiejscowienia, jak i chaosu, który tam panował. Niektórzy filmowcy wzięli sobie do serca to określenie, słusznie zauważając, że w tych okolicznościach znakomicie sprawdzić się mogą konwencje właściwe dla westernu – niewielkie miasteczka na terenach bez silnej władzy państwowej, samotni, nierzadko samozwańczy stróżowie prawa, próbujący zaprowadzić porządek i zagrażający im szabrownicy lub niedobitki niemieckich wojsk. Filmy te są naocznym dowodem na to, że formuła tego arcyamerykańskiego gatunku jest na tyle uniwersalna, by doskonale wpisać się nawet w tak bardzo specyficzne realia tużpowojennej Polski.