7.11
7 listopada 2025 w kinie Iluzjon w ramach cyklu pokazów Listy Polskiego Dziedzictwa Filmowego przyjrzymy się pojęciu kanonu. Czy współcześnie potrzebujemy jeszcze kanonów? Jakie możliwości niesie za sobą jego tworzenie? Jak współczesna krytyka kulturowa zmienia nasze spojrzenie na klasykę, a także kiedy i po co dokonują się jego rewizje?
W rozmowie udział wezmą:
dr Paulina Kwiatkowska – filmoznawczyni i kulturoznawczyni, specjalistka ds. opracowania zbiorów w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym. Redaktorka działu recenzji książek filmoznawczych w miesięczniku „Kino”, wykładowczyni w Instytucie Sztuki PAN i na Uniwersytecie SWPS.
prof. Tadeusz Lubelski – historyk filmu, autor książek o historii polskiego filmu, m.in. Historii niebyłej kina PRL (2012) nominowaną do Nagrody NIKE oraz Historii kina polskiego 1895‒2014 (2015, Nagroda PISF dla książki filmowej roku). Redaktor wydanych w 2024 roku Notesów Andrzeja Wajdy. Członek Europejskiej Akademii Filmowej oraz Rady Programowo-Naukowej FINA.
dr hab. Sebastian Jagielski – filmoznawca, autorksiążek Maskarady męskości. Pragnienie homospołeczne w polskim kinie fabularnym oraz Przerwane emancypacje. Polityka ekscesu w kinie polskim lat 1968-1982, za którą otrzymał Nagrodę im. Bolesława Michałka dla najlepszej książki filmoznawczej, Nagrodę Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami oraz Nagrodę Komitetu Nauk o Sztuce PAN. Profesor w Katedrze Historii Filmu Polskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Po dyskusji zapraszamy na pokaz dwóch filmów: Sztuki konsumpcyjnej artystki intermedialnej Natalii LL oraz horroru ezoterycznego z 1985 roku Medium w reżyserii Jacka Koprowicza.
11.11
Filmowe kanony tworzy się nie tylko poprzez wybory archiwistów,badaczyczy krytyków, ale również poprzez sposób, w jaki o filmach mówimy, uczymy i je pokazujemy. Obchody Święta Niepodległości zachęcają do namysłu nad narodowym dziedzictwem audiowizualnym i sposobami oraz mechanizmami jego przekazywania, dlatego11 listopada zapraszamy do kina Iluzjon na spotkanie poświęcone formom upowszechniania wiedzy o historii polskiego kina – w edukacji, atakże działalności kuratorskiej i festiwalowej.
W spotkaniu udział wezmą:
Anna Pokłosiewicz - kulturoznawczyni i animatorka kultury, absolwentka Instytutu Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, współpracuje z Festiwalem Filmów o Tematyce Żydowskiej, obecnie kierowniczka Działu Edukacji i Kształcenia Profesjonalnego w FINA.
Patryk Tomiczek - filmoznawca, właściciel firmy dystrybucyjnej Reset zajmującej się popularyzacją klasyki kina. W przeszłości był m.in. dyrektorem artystycznym Festiwalu Filmów Kultowych oraz dyrektorem Instytucji Filmowej Silesia-Film. W latach 2010-2011 współtworzył z dr Jackiem Rokoszem popularny (i jeden z pierwszych w Polsce) podcast filmowy „Sklepik z horrorami” poświęcony klasyce kina grozy.
Marta Stańczyk - redaktorka naczelna czasopisma "Ekrany", adiunktka w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ oraz kuratorka w Filmotece Narodowej - Instytucie Audiowizualnym. Autorka książek o współczesnym kinie i teorii filmu (Czas w kinie [2019], Filmowe sensorium [2023]), członkini Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami oraz European Network for Cinema and Media Studies.
Po spotkaniu pokażemy dokument kreacyjny Wojciecha Wiszniewskiego Elementarz oraz film zmarłego w tym roku Marcela Łozińskiego Wszystko może się przytrafić.
20.11
20 listopada 2025 roku w kinie Iluzjon zapraszamy na spotkanie poświęcone ochronie filmowego dziedzictwa. Wydarzenie odbędzie się w ramach cyklu pokazów tytułów z Listy Polskiego Dziedzictwa Filmowego i skoncentruje się na jednym z kluczowych obszarów działalności Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego: archiwizacji, konserwacji, digitalizacji, rekonstrukcji i restauracji dzieł audiowizualnych. Podczas wieczoru zaproszeni goście opowiedzą, jak sprawić, by archiwalne kino było nie tylko zapisem historycznym, ale i artystycznym przeżyciem dla współczesnego widza.
W rozmowie udział wezmą:
Piotr Śmiałowski - historyk kina polskiego i dziennikarz filmowy. Doktor nauk humanistycznych. W latach 2004-2019 stały współpracownik miesięcznika „Kino”. Od 2009 roku współpracownik portalu Fototeka Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego oraz Edukacji Młode Horyzonty. Autor monografii „Tadeusz Janczar. Zawód: aktor” (2007), wywiadu rzeki z reżyserem Tadeuszem Chmielewskim „Jak rozpętałem polską komedię filmową” (2012) oraz książek „Niewidzialne filmy. Uparci debiutanci” (2018) o niezrealizowanych projektach debiutów fabularnych Wojciecha Jerzego Hasa, Janusza Morgensterna oraz Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego i "Proszę to wyciąć, czyli historia scen wyciętych z polskich filmów w pierwszym ćwierćwieczu PRL" (2024). Laureat Nagrody im. Bolesława Michałka oraz Nagród: Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami, Polskiego instytut Sztuki Filmowej i Komitetu Nauk o Sztuce PAN.
Grzegorz Rogowski – absolwent dziennikarstwa, kurator, filmoznawca związany z Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym. Autor książek Pod polską banderą przez Atlantyk oraz Skazane na zapomnienie. Polskie aktorki filmowe na emigracji. Jego artykuły naukowe ukazywały się m.in. w „Kwartalniku Filmowym”, „Pleografie” i „Akcencie”. Współpracował z Muzeum Emigracji w Gdyni oraz Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Kurator modułu filmowego wystawy Opowiadanie historii w Muzeum Historii Polski. Autor licznych artykułów historycznych publikowanych m.in. w „Ale Historia”, „Uważam Rze Historia” oraz „Rzeczpospolitej”. Pracuje również jako resercher przy filmach, m.in: Drzewa milczą Agnieszki Zwiefki.
Po rozmowie zapraszamy na pokaz nagrań z aparatu „Oko” Kazimierza Prószyńskiego z 1925 roku – jednych z najstarszych zachowanych amatorskich materiałów powstałych w II RP. Po nich zaprezentujemy Ostatni etap w reżyserii Wandy Jakubowskiej, którego odrestaurowana wersja miała swoją premierę na festiwalu filmowym Berlinale, w sekcji Berlinale Classics.
28.11
Na kolejnym spotkaniu prezentującym filmy z Listy Polskiego Dziedzictwa Filmowego wyruszymy mniej utartymi szlakami i przyjrzymy się białym plamom w myśleniu o dziedzictwie audiowizualnym - twórczości, która bywa często pomijana w myśleniu o historii kina ze względu na swój nietypowy charakter, wymykający się tradycyjnym definicjom, a obejmujący np. filmy amatorskie, twórczość awangardową czy treści internetowe. Nasi goście opowiedzą o materiałach znalezionych, które odkrywają przed nami nieznane dotąd rejony kina, a także o polityce gromadzenia archiwów audiowizualnych.
Po rozmowie pokażemy dwa filmy, które wpisują się swoją formą w temat spotkania. Z mojego okna Józefa Robakowskiego – współtwórcy dekonstruującego filmową narrację Warsztatu Formy Filmowej, oraz Że życie ma sens – amatorski film tworzony poza systemem produkcji, któremu jednak udało się zagościć na dużych ekranach.


Przed projekcją spotkanie. Udział wezmą: dr Paulina Kwiatkowska, prof. Tadeusz Lubelski, prof. Sebastian Jagielski.


Projekcja z nośnika DCP







