Trwa I wojna światowa. Rafał, wydawca i redaktor satyrycznego „Diabła”, antyklerykalnego i wolnomyślicielskiego pisma zostaje aresztowany za obrazę moralności publicznej. Trafia do celi zwanej salonem, gdzie swe wyroki odsiadują słynny kasiarz Szpicbródka i były zakonnik Sykstus, współwinny śmierci męża swojej kochanki. Z pierwszym Rafał toczy długie dysputy, małomówność drugiego próbuje przełamać – obaj mają się stać inspiracją powieści, o której napisaniu marzy od dawna. Tymczasem władze carskie wysuwają wobec niego oskarżenia o terroryzm…

Adaptacja wydanej w 1984 roku autotematycznej, eksperymentalnej w formie powieści Władysława Terleckiego. Rozgrywająca się w zamkniętych przestrzeniach opowieść łączy Hasowskie tematy – przemijanie, rozpad dawnego świata i psychiki jednostki, zatarcie granicy między rzeczywistością a wyobraźnią – z refleksją o roli artysty i sztuki: czy zadaniem pisarza (i filmowca) jest odwzorowywanie świata czy jego kreacja? Niejasny status ekranowych wydarzeń (może wszystko, łącznie z mieszkańcami salonu, to wytwór trawionego gorączką i izolacją umysłu Rafała) wzmacnia problem kryzysu tożsamości bohatera, z istotnym wątkiem żydowskim, sprawiając, że ten mało znany film jest jednym z najciekawszych w dorobku reżysera i całym polskim kinie lat 80.