Warszawa końca lat 70. XIX wieku. Zamożny kupiec Stanisław Wokulski po dłuższej nieobecności wraca do miasta – na dostawach wojskowych dla Rosji znacznie pomnożył majątek. Zarządzający jego sklepem Ignacy Rzecki, wciąż wierny bonapartysta, z powrotem przyjaciela wiąże polityczne nadzieje. Tymczasem Wokulski głównie zainteresowany jest Izabelą Łęcką, piękną arystokratką z marnym posagiem – i szuka sposobów, by zyskać jej względy nawet kosztem swoich interesów. Autorska, daleka od szkolnych interpretacji adaptacja arcydzieła Bolesława Prusa, podkreślająca pesymizm powieści i skoncentrowana wokół wątku miłości Wokulskiego do Izabeli, jego melancholii, samotności, obcości wobec otaczającego świata i niemożności realizacji swoich marzeń. Pierwszy kolorowy film Hasa i drugi po „Rękopisie znalezionym w Saragossie” (1964) zrealizowany z takim inscenizacyjnym rozmachem: imponująca, inspirowana m.in. malarstwem Tadeusza Pankiewicza i Aleksandra Gierymskiego scenografia jest jednym z głównych bohaterów. Czas premiery (jesień 1968 roku) sprawił, że choć reżyser zawsze unikał wpisywania swej twórczości w aktualne konteksty polityczne, to jego adaptacja z Wokulskim jako obcym, wybitną jednostką tłamszoną przez układ społeczny, bywała odbierana jako komentarz do wydarzeń Marca’68.