Powszechnie uznawany za pierwsze klasyczne dzieło neorealizmu, film Rosselliniego stał się wyznacznikiem stylu, chociaż jego powstaniu nie towarzyszyły szczegółowe przemyślenia, a efekt końcowy był w dużym stopniu wynikiem wielu przypadkowych okoliczności. Film opowiadający o walce narodu włoskiego z hitlerowskim okupantem był potrzebą chwili, obrazem odczuć ludzi, którzy doświadczyli wojny. Rossellini, który przez kilka lat pracował jako dokumentalista, określił swoją metodę pracy nad filmem jako na wpół intuicyjne poszukiwania. Powstało dzieło stanowiące kanon nowej szkoły filmowej, a jednocześnie przejmująca opowieść o społeczności miasta dławionego terrorem, którego mieszkańcy – bez względu na swoje przekonania – jednoczą się w walce przeciwko okupantowi.