Jeden z najważniejszych debiutów polskiego kina. W swoim pierwszym dziele pełnometrażowym Zanussi opowiada o spotkaniu dwóch kolegów ze studiów, którzy poszli zupełnie odmiennymi ścieżkami życiowymi. Podczas gdy Marek zrobił międzynarodową karierę naukową, Jan osiadł na wsi, gdzie pędzi spokojny żywot prowadząc badania meteorologiczne. Przyjazd Marka na wieś będzie okazją do konfrontacji postaw obydwu mężczyzn. Fizyk, który chce namówić Jana do powrotu na uczelnię, sam zaczyna odkrywać uroki spokojnego życia,

W „Strukturze kryształu”, uznawanej niekiedy za jeden z najważniejszych filmów tzw. trzeciej fali polskiego kina, dopatrywano się wpływów nowofalowych. Jak pisał Tadeusz Lubelski, arcydzieło Zanussiego wywołało w Polsce małą rewolucję: „Była to, po pierwsze, rewolucja estetyczna: film składał się z pół improwizowanych kameralnych sytuacji, w których dialogi, brzmiące «jak w życiu», nagrywane były bezpośrednio na planie. (…) Po drugie, była to rewolucja intelektualna: spotkanie dwóch naukowców, reprezentujących kontrastowe postawy wobec życia, stawiało problem, z jakim rzeczywiście zderzali się w tych latach myślący młodzi ludzie, a którego polskie kino zdawało się nie dostrzegać” (T. Lubelski, Historia kina polskiego 1895-2014).