Czołówka
- Tytuł oryg.:
- Europa
- Rodzaj:
- Film dokumentalny
- Kraj produkcji:
- Polska
- Rok produkcji:
- 1931 - 1932
- Reżyseria:
- Stefan Themerson, Franciszka Themerson
- Czas trwania:
- 12 min.
Opis filmu
Film uznany za początek polskiego kina eksperymentalnego. Powstał na podstawie futurystycznego poematu Anatola Sterna z 1925 roku. Był wyrazem buntu przeciw wojnom i kryzysowi nowego społeczeństwa europejskiego, znajdującego się na granicy upadku. Piętnował elity wyzyskujące masy robotnicze i niższe warstwy społeczne. Jego twórcy, młode małżeństwo Franciszka i Stefan Themersonowie, zrealizowali go własnym sumptem w swoim mieszkaniu. Ograniczone możliwości techniczne i niewielkie środki finansowe doprowadziły ich do stworzenia własnego charakterystycznego i niepowtarzalnego stylu. Efekt ich prac wysunął ich na czoło najbardziej uznanych twórców w polskich kręgach awangardowych. W późniejszych latach stworzyli Stowarzyszenie Autorów Filmowych, organizowali środowiskowe pokazy i dyskusje, a także warsztaty filmowe.
Film „Europa” przez dziesięciolecia uważany był za zaginiony, także przez jego twórców. 50 lat po jego premierze, Themersonowie przystąpili do realizacji jego remake’u, czy też próby rekonstrukcji. W 2019 roku film został odnaleziony w Bundesarchiv w Niemczech, a następnie zdigitalizowany, odrestaurowany cyfrowo i ponownie zaprezentowany publiczności. Jego odkrycie pozwoliło uzupełnić lukę w historii europejskiego kina eksperymentalnego.