Jeden z najważniejszych filmów zagranicznych Krzysztofa Zanussiego. „Imperatyw” jest tyleż filmem przedstawiającym fabułę, co filozoficznym dyskursem. Główny bohater, Augustyn, jest młodym profesorem matematyki, zastanawiającym się nad kwestią determinizmu w życiu człowieka, pytającym o sens i istnienie Boga. Pogrążający się w neurotycznym stanie mężczyzna coraz bardziej ściera się z otoczeniem i zostaje porzucony przez narzeczoną, Ivonne…

„Imperatyw” jest jednym z najciekawszych przykładów abstrakcyjnego, spekulatywnego, filozoficznego kina Zanussiego. Zdaniem Tomasza Kłysa „Imperatyw” „nawiązuje wprost do «Iluminacji»: bohater tego filmu nosi imię Augustyn, a jak w prologu «Iluminacji» obwieszczał sam profesor Władysław Tatarkiewicz, «iluminacja» to pogląd i pojęcie Augustyna. Augustyn z «Imperatywu» przypomina zresztą Franciszka z tamtego filmu: fizycznie, profesją (…), wreszcie – swymi poszukiwaniami zarówno sensu życia, jak i prawdy o rzeczywistości. O ile jednak Franciszek był naturą kontemplacyjną, łagodną, pokorną, to w Augustynie kipią namiętności, jest gwałtowny, nieobliczalny, może nawet szalony (zdaje się, jakby po swych świętych imiennikach bohaterowie odziedziczyli też temperamenty i cechy charakteru)” (T. Kłys, Krzysztofa Zanussiego kino intelektualne, w: Kino polskie w trzynastu sekwencjach). Reżyser opowiada historię Augustyna za pomocą ascetycznej formy – zdjęcia są czarno-białe, a przedstawiana przestrzeń tchnie poczuciem pustki i beznadziei. „Imperatyw” dostał Nagrodę Specjalną Jury na MFF w Wenecji w 1982 roku.