„Jak dawniej grajcie mi znów...“ Historia polsko-argentyńska | Stulecie stosunków dyplomatycznych

Bilety w cenie 40 zł | Całość wydarzenia

Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zaprasza w dniach 8-9 czerwca 2022 roku do siedziby FINA oraz kina Iluzjon na wyjątkowe wydarzenie organizowane z okazji stulecia polsko- argentyńskich stosunków dyplomatycznych. Termin został wybrany nieprzypadkowo – daty te pokrywają się z Argentyńskim Dniem Osadnika Polskiego, świętem obchodzonym corocznie w  Argentynie.

Program złożony z panelu iberystów, koncertu Jana Młynarskiego, pokazu tanga, wystawy fotografii Zofii Chomętowskiej i projekcji filmów, dotyczących wzajemnych splotów kulturowch i historycznych Polski i Argentyny, będzie okazją do refleksji nad stosunkami obydwu państw oraz  historii polskiej emigracji w Argentynie.

09 czerwca (czwartek)

Kino Iluzjon, ul. Narbutta 50A, Warszawa

• 18:00 | Rotunda kina Iluzjon

Uroczyste otwarcie wydarzenia i wystawy fotografii W podróży. Argentyna na fotografiach Zofii Chomętowskiej przez Ambasador Argentyny Anę Maríę Ramírez

• 18:00 – 19:00 | Foyer
  

Pokaz tanga argentyńskiego

Pokaz tanga grupy Xray Dance Group prowadzony przez choreografkę Annę Milej

• 19:00 – 20:00 | Sala Stolica
  

Koncert polskiego tanga Jana Emila Młynarskiego wraz z zespołem BRASS FEDERACJA (Narkotyki)

• 20:00 | Sala Mała Czarna

Prelekcja filmoznawczyni Loreny Bordigoni o historii argentyńskiego kina wraz z pokazem filmu Eugenio Cardiniego Salida de Obreros, poprzedzająca pokaz Nueve Reinas Fabiana Bielinskiego

Prelekcja w języku angielskim | Pokaz filmu z napisami angielskimi bez napisów polskich

• 20:30 | Sala Stolica

Pokaz filmu Gilda w reżyserii Loreny Muñoz | Napisy polskie

• Wystawa fotografii W podróży. Argentyna na fotografiach Zofii Chomętowskiej

Zofia Chomętowska popłynęła statkiem do Argentyny we wrześniu 1948 roku wraz z dziećmi: Piotrem i Gabriellą Chomętowskimi oraz siostrą Ludwiką Bogórską i jej synem Antonim. Jej życie w Argentynie rozpoczęło się 18 września 1948 roku, gdzie fotografka (nie licząc podróży) mieszkała aż do śmierci (1991). W Argentynie, pomimo prób, nie powróciła do zawodu fotografki, za to fotografowała z   zaangażowaniem swoją rodzinę i przyjaciół oraz krajobrazy i miasta w nowo poznawanym kraju. W  późniejszym mieszkaniu, w dzielnicy Belgrano, miała także niewielką ciemnię, gdzie robiła odbitki z   przedwojennych i współczesnych negatywów.

Na wystawie prezentujemy fotografie z lat 1948-1957, czyli pierwszej dekady po przyjeździe Chomętowskiej do Argentyny. Zaczyna tę opowieść portret mężczyzn sfotografowanych przed ciężarówką przeprowadzkową oraz kufry przed pierwszym domem artystki na ul. Avenida Juan B. Justo; ulica ta na drogowskazie wskazywanym na jednym ze zdjęć przez córkę Gabriellę, była też miejscem gdzie Chomętowska otworzyła pierwszy zakład-pracownię malarską plastiku, szkła i porcelany.  Samochody w Buenos Aires, zatłoczona plaża przed hotelem w tętniącym życiem kurorcie Mar del Plata, uliczne stragany, zachwycające pejzaże pokazują skalę zainteresowań tematycznych i formalnych fotografki. Chomętowska zafascynowana motoryzacją, często skupia uwagę też na pojazdach. Motyw podróży po Argentynie, oddaje klimat jej długiego, burzliwego i pełnego zmian życia.

Zofia Chomętowska (1902, Porochońsk – 1991, Buenos Aires) – jedna z najważniejszych i najbardziej aktywnych fotografek dwudziestolecia międzywojennego.  Urodziła się i spędziła młodość na Polesiu. Debiutowała na Powszechnej Wystawie Krajowej w  Poznaniu w 1929 roku, najprawdopodobniej pokazując tam jednak nie fotografię a film. We wrześniu 1931 roku dostała nagrodę w konkursie Kodaka, która rozpoczęła serię publikacji jej zdjęć w  czasopismach specjalistycznych i uczestnictwo w wystawach. W Warszawie zamieszkała na stałe w  połowie lat 30. W 1937 roku otworzyła własne studio fotograficzne, wykonywała na zlecenie fotografię reklamową, przez rok była redaktorką artystyczną miesięcznika Kobiety w Pracy (1938). W  1936 roku wygrała pierwszą nagrodę w konkursie na stanowisko fotografa w Ministerstwie Komunikacji. W ramach tego zlecenia wykonała serię propagandowych zdjęć, która zawisnąć miała w  przedziałach wagonów kolejowych. Zyskała uznanie w elitarnym środowisku fotograficznym, czego potwierdzeniem był udział w wystawach zbiorowych i  indywidualnych (m. in. w Salonie Sztuki Czesława Garlińskiego) oraz członkostwo w takich stowarzyszeniach jak Fotoklub Polski czy Polskie Towarzystwo Fotograficzne. Autorka dokumentalnej serii zdjęć pokazywanej w ramach propagandowego projektu Stefana Starzyńskiego Warszawa wczoraj, dziś i jutro, otwartego w 1938 roku w Muzeum Narodowym.

W czasie wojny mieszkała w Warszawie, gdzie razem z przyrodnią siostrą Ludwiką Bogórską prowadziła antykwariat Krynolina. Po wojnie dokumentowała zniszczenia stolicy oraz powracających do miasta ludzi. Szeroki wybór tych zdjęć, wykonanych w części na zlecenie Biura Odbudowy Stolicy, został pokazany na realizowanej przez Stanisława Lorentza wystawie Warszawa Oskarża!

W 1946 roku wyemigrowała z Polski, przez rok mieszkała we Francji i we Włoszech, skąd we wrześniu 1948 roku wyjechała wraz z dziećmi do Argentyny, gdzie nie powróciła do zawodu fotografki. Do końca życia intensywnie jednak dokumentowała otaczającą ją rzeczywistość, przede wszystkim najbliższą rodzinę i przyjaciół.

W 1978 roku w Muzeum m. st. Warszawy na bazie przekazanych przez Chomętowską zdjęć, odbyła się duża monograficzna wystawa tej autorki. Ocalone archiwum fotograficzne w 2010 roku zostało sprowadzone do Warszawy wysiłkiem Fundacji Archeologia Fotografii, która od tego czasu zajmuje się jego udostępnianiem i opracowaniem, a także redefinicją twórczości Chomętowskiej poprzez organizację wystaw i publikację książek.

Wystawa powstała we współpracy z Fundacją Archeologii Fotografii.

• Pokaz tańca tango grupy Xray Dance Group

Jakub Grzybek/Patrycja Cisowska – Grzybek – najbardziej utytułowana para w Polsce, mistrzowie Europy w Tango Escenario oraz finaliści Mistrzostw Europy w Tango Salon (Mundial del Tango Buenos Aires- Londyn 2014, 2019), dyplomowani instruktorzy tańca. Choreografowie tanga w Dancing with the Stars – Taniec z Gwiazdami, a także największego w Polsce spektaklu tanga – Tango Piazzolla w Teatrze Rampa w Warszawie. Co roku odwiedzają Buenos Aires by na zaproszenie tamtejszych organizatorów tańczyć pokazy na najbardziej kultowych milongach stolicy tanga – takich jak legendarny Salon Canning, El Beso, Salon La Nacional, Milonga Malena, Villa Malcolm, La Baldosa czy nowoczesne :  Milonga a La Parrilla i Maldita Milonga. Występowali z międzynarodowymi orkiestrami takimi jak La Juan D'Arienzo Orquesta, Tango Bardo, Orquesta El Afronte czy Agustin Fuertes & Tango Velvet oraz Solo Tango, Tango En Vivo. Tańczyli na wielu wyśmienitych scenach w kraju i za granicą: Teatrze Wielkim w Warszawie, Teatrze Wielkim w Łodzi, Filharmonii Bałtyckiej, Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie czy Teatrze Komedia w Warszawie. Organizatorzy wielu wydarzeń tangowych w kraju w tym największego Festiwalu Tanga Argentyńskiego w Polsce – RECUERDO.

Anna Milej – jedna z najbardziej znanych choreografek w Polsce. Jednocześnie rozwija karierę reżyserki i producentki wydarzeń artystycznych. Założycielka X-RAY Dance Group oraz Agencji artystycznej X- RAY. Jej twórczość charakteryzuje się eklektyzmem technik i sposobów wyrazu artystycznego, a  także wykorzystywaniem najnowszych technologii scenicznych. Pracowała z takimi artystami jak:  Andrzej Wajda i Jerzy Hoffman.

• Koncert polskiego tanga w wykonaniu Jana Emila Młynarskiego i zespołu BRASS FEDERACJA (Narkotyki)

Tango pokazano w Polsce po raz pierwszy w roku 1913. Nikt wtedy nie przypuszczał, że kilkanaście lat później, między dwoma wielkimi wojnami, styl rodem z Argentyny, nabędzie własnych, lokalnych, polskich rysów. W połowie lat 30 tango dominowało repertuary wytwórni płytowych, programów radiowych, rewii i kabaretów. Polscy kompozytorzy na latynoskiej bazie stworzyli unikatową polską wersję tanga. W Polsce tango zaczęto grać nieco wolniej, liryczniej a pary kołysały się w przytulanym, tkzw. chodzonym krokiem.

Jan Emil Młynarski zaprezentuje swoje najnowsze przedsięwzięcie muzyczne. Narkotyki to bardzo osobisty zbiór przedwojennych polskich tang i walców o tematyce odurzająco – miłosnej. Do współpracy przy płycie i koncertach lider zaprosił aranżera i suzafonistę Piotra Wróbla oraz jego orkiestrę dętą znaną jako BRASS FEDERACJA. Koncert będzie hołdem dla polskiego tanga i jednocześnie wyjątkową prapremierą programu, który na płycie ukaże się jesienią tego roku. 

Jan Emil Młynarski

Jan Emil Młynarski pochodzi z rodziny o muzycznych tradycjach. Perkusista, producent, wokalista, radiowiec obecny na scenie muzycznej od 1997 roku. Współpracował z wieloma artystami sceny elektronicznej, popowej i jazzowej. Absolwent prestiżowej szkoły Drummers Collective w Nowym Jorku. Grał z Wojtkiem Pilichowskim, Kayah. Był członkiem orkiestry wykonującej Concerto for band and orchestra Jona Lorda z kompozytorem we własnej osobie na organach Hammonda. Współpracuje z warszawskimi teatrami jako kierownik muzyczny i autor muzyki m.in.: Studio Buffo, Teatrem Powszechnym, Teatrem Dramatycznym, Teatrem Polonia.

Od 2009 roku jest liderem własnych przedsięwzięć muzycznych na polu muzyki niezależnej, eksperymentalnej i  jazzu. Założył grupę Warszawskie Combo Taneczne, w której gra na bandżoli i śpiewa tradycyjne warszawskie piosenki. Jest laureatem Fryderyków 2018 (Polish Grammy). Razem z wirtuozem fortepianu Marcinem Maseckim prowadzi Jazz Band Młynarski-Masecki, w którym śpiewa przedwojenny repertuar taneczny autorstwa mistrzów polskiej piosenki (m.in. Henryk Wars. Szmul Ferszko, Artur Gold). Koncertuje z  Jerzym Maksymiukiem i Januszem Olejniczakiem (m.in. w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, Teatro Massimo w Palermo czy Carnegie Hall w Nowym Jorku).

Od 2018 roku prowadzi autorski program muzyczny w radio, poświęcony polskiej muzyce rozrywkowej do roku 1949. W 2010 roku nagrał płytę Młynarski Plays Młynarski poświęconą twórczości swego ojca Wojciecha Młynarskiego (1941-2017) , który był jednym z najważniejszych autorów tekstów piosenek w Polsce w XX wieku. Współpracuje z wybitnymi instrumentalistami swojego pokolenia. Fascynuje się muzyką Afryki, polskiej wsi regionu Mazowsza Południowego oraz Podhala co słychać w twórczości trio Polonka, które tworzy z Piotrem Zabrodzkim – pozytyw organowy i Michałem Górczyńskim – klarnet kontrabasowy. 

Brass Federacja

Rasowy brass-band, czyli zespół dęty, który trąbi i bębni muzykę inspirowaną Nowym Orleanem we współczesnym ujęciu. Na repertuar składają się autorskie kompozycje Piotra Wróbla, założyciela zespołu, a także Szymona Białoruckiego i Bartka Łupińskiego. Oryginalne kompozycje bazujące na jazzowo-funkowym stylu, pomieszanym z bogatą improwizacją wszystkich muzyków. Brassmeni – bo tak o sobie mówią – mierzą się także ze światowymi i polskimi coverami – najnowszymi UpTown Funk, Happy!, czy nieco dawniejszymi Billie Jean czy standardami jazzowymi typu Caravan. Dołączona perkusja daje ognisty rytm, a dźwięki płynące z sześciu czar głosowych blaszaków mają w sobie niebywałą moc.  

Skład zespołu:

Maurycy Idzikowski, Sylwester Zarzycki, Kuba Łupiński – trąbki

Szymon Białorucki, Bartek Łupiński – puzony

Piotr Wróbel – suzafon

Maciek Wojcieszuk –perkusja

• Prelekcja filmoznawczyni Loreny Bordigoni o historii argentyńskiego kina wraz z pokazem filmu Salida de Obreros, reż. Eugenio Cardini, Argentyna, 2 min.

Prezentacja opowiada o odnalezieniu dwóch argentyńskich filmów, które uważano za dawno zaginione.    W 1902 r. Eugenio Cardini kupił we Francji kinematograf Lumiere, za pomocą którego nakręcił jedne z pierwszych filmów w Ameryce Południowej. Żaden z tych filmów nie zachował się w  oryginalnym formacie, a jeden z nich uważany był do tej pory za całkowicie zaginiony.    W 2020 roku dwa z tych filmów, w oryginalnym formacie Lumiere'a, zostały odnalezione w Łodzi. Po przeprowadzeniu badań udało nam się zrekonstruować drogę tych szpul: z Buenos Aires do Londynu, następnie do Paryża, Niemiec i wreszcie do Polski. Dzięki projektowi digitalizacji i restauracji filmy te zostaną udostępnione publiczności.

Lorena Bordigoni – artystka zajmująca się cyfrową konserwacją w Pharos - The post group (Berlin). Uzyskała tytuł licencjata w dziedzinie historii sztuki na Universidad de Buenos Aires oraz tytuł magistra w dziedzinie zarządzania konserwacją materiałów audiowizualnych w INA (Francuski Narodowy Instytut Audiowizualny). Jako badaczka filmów i konserwatorka cyfrowa filmów kinowych współpracowała przy wielu różnych projektach związanych z ochroną filmów w Ameryce Łacińskiej i  Europie.

Nueve Reinas, reż. Fabian Bielinsky, Argentyna, 2000, 116 min.

Marcos i Juan, złodzieje z Buenos Aires, chcią zrealizować plan oszusta Sandlera. Zamierza on sprzedać serię podrobionych znaczków, znaną jako Dziewięć Królowych. Skompromitowany polityk ma zostać nabywcą falsyfkatów. Nueve Reinas to pierwszy pełnometrażowy film Fabiana Bielinsky’ego. Reżyser był chwalony za intrygę kryminalną jak i za wiarygodność psychologiczną bohaterów i realistyczne przedstawienie tła społecznego. Nueve Reinas było wielokrotnie nagradzane zarówno w Argentynie, jak i na festiwalach międzynarodowych.

• Gilda, reż. Lorena Muñoz, Argentyna, Urugwaj, 2016, 118 min

Gilda, popularna w latach 90. argentyńska piosenkarka, zginęła tragicznie w wypadku samochodowym w wieku 36 lat, u szczytu swojej kariery. Urodzona jako Myriam Alejandra Bianchi, w wieku 30 lat osiągnęła to, co większości muzyków zajmuje całe życie, ale dojście do tego celu było o wiele trudniejsze, niż się komukolwiek wydaje. Film opowiada o żmudnej drodze jednej kobiety do spełnienia swoich marzeń – drodze, w którą niewielu ma odwagę się wybrać.

Organizator:

Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Patroni medialni: TVP Kultura, RMF Classic

Zakup biletów:

www.iluzjon.fn.org.pl

Kontakt dla mediów

Autorka i koordynatorka projektu:

Svetlana Furman

e-mail: sfurman@fina.gov.pl | tel.: 886 444 884

Promocja:

Aleksandra Pyziak-Sadulska

tel.  + 48 882 182 222 | e -mail: aleksandra.pyziak-sadulska@fina.gov.pl