9 października w kinie Iluzjon – Muzeum Sztuki Filmowej odbędzie się pokaz filmu „Mamaj” (2003) – pierwszego w historii niepodległej Ukrainy filmu fabularnego zgłoszonego do „Oskara”. Po seansie odbędzie się spotkanie z reżyserem Ołesiem Saninem silnie odwołującym się do ukraińskiej tradycji, historii i kultury. „Mamaj” utrzymany jest w formie poetyckiej przypowieści z dwoma symetrycznymi narracjami: kozacką i tatarsko-krymską. W filmie wykorzystano wątki literackie z XVI-XVII wieku: „Dumę o braciach azowskich” oraz „Pieśń derwisza”.
Spotkanie z reżyserem Ołesiem Saninem poprowadzi Janusz Wróblewski, dziennikarz filmowy „Polityki”.
Pokazowi towarzyszyć będzie koncert znakomitego ukraińskiego kobziarza i bandurzysty Tarasa Kompaniczenko.
09.10.2014, godz 19:00
Sala Stolica
![]() ![]() |
![]() |
Ołes Sanin o fimie „Mamaj”:
Mamaj to dla mnie bardzo osobisty film. W dzieciństwie żywo interesowało mnie to, co dzisiaj ładnie nazywa się tradycją kobziarską. Fascynowały mnie postacie tych naszych mistrelów, wędrownych muzyków, kobziarzy, którzy śpiewając przekazywali ludziom obrazy naszej niszczonej historii. Istnieje legenda, że gdy zrujnowano Sicz, to ci, którzy przeżyli, zranieni Kozacy, wzięli do rąk instrumenty muzyczne i wyruszyli w podróż by opowiadać potomkom o dawnych sławnych dziejach, żeby za kilka pokoleń duch, „kod” tych pieśni, sam ich obraz przekazał potomnym ideę wolności, ideę niezależności, państwowości (…)
Z tureckiego Mamaj znaczy „nikt”, „bez imienia”, „bez słowa”, to pustka. Turcy (ludy turkijskie), czy też w naszej historii Mongoło-Tatarzy, wierzyli że o duszę człowieka walczą bogowie dobra i demony zła; a znajdują tego człowieka demony zła według imienia. Jeżeli człowiek nie ma imienia, to jest nieosiągalny dla demonów zła. A więc to imię – Mamaj – miało gwarantować właścicielowi naturalną śmierć (…) To wyjaśnia, dlaczego wszyscy Kozacy mieli pseudonimy (…).
Ołes Sanin (1972) – reżyser, aktor, producent. skończył Kijowski Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej, wydział aktorski. W 1998 r. ukończył wydział reżyserii na kursach Łoenida Osyky. Reżyser, producent dokumentalnych filmów, także aktor i operator. „Mamaj” był jego pierwszym filmem fabularnym, za który otrzymał w Ukrainie m.in. nagrodę Ołeksandra Dowżenki. W 2014 r. premierę miał najnowszy film fabularny Ołesia Sanina „Powodyr”, przedstawiający historię ukraińskich kobziarzy w tragicznych latach stalinowskiego terroru lat 30. XX w. Film będzie przedstawiony na tegorocznym Festiwalu Filmowym w Warszawie. Ołes Sanin jest reżyserem, który odwołuje się w swojej twórczości filmowej bardzo silnie do ukraińskiej tradycji, historii i kultury.
Taras Kompaniczenko wykonuje tradycyjny kobziarsko-liryczny repertuar, gra na tradycyjnej bandurze, kobzie i lirze. Większą część jego repertuaru stanowią utwory epiczne, dumy-pieśni kozaków zaporoskich, kozackie psalmy; wykonuje również utwory wchodzące w skład starodawnej kultury Ukrainy-Rusi z XV-XVIII w., autorami słów są poeci tamtych czasów m.in.: Danyło Naływajko, Hryhorij Skoworoda, Teofan Prokopowycz, Iwan Wełyczkowśkyj.