Przed dwudziestoma laty duńscy filmowcy: Thomas Vinterberg, Kristian Levring i Søren Kragh-Jacobsen, z Larsem von Trierem na czele, dość spontanicznie (w jednym  z kopenhaskich pubów) napisali głośny manifest współczesnej kinematografii – DOGMA 95. Z jakim skutkiem zastosowali jego wywrotowe  założenia w swej twórczości filmowej? Jak bardzo kontestowali normy obyczajowo-kulturowe w swych kontrowersyjnych dziełach? Jak w rzeczywistości wyglądały filmy „dogmatyków”? Oceńcie sami.
W marcu (19-23) w Iluzjonie pokażemy filmy sygnowane Certyfikatem DOGMA 95.

Przełamując fale reż. Lars von Trier

Kamera z ręki, brak sztucznego oświetlenia, scenografii i rekwizytów, dźwięk rejestrowany jednocześnie z obrazem, odrzucenie kina gatunkowego, akcja tu i teraz na taśmie 35 mm. To główne założenia duńskiego nurtu. Według jego założycieli powstające od lat 60. XX wieku filmy charakteryzowały się płytką akcją, tworzyły tym samym iluzję patosu i miłości, co z kolei prowadziło do jałowych efektów finalnych. Postanowili więc walczyć z iluzorycznym charakterem filmu za pomocą wspomnianych 10. rygorystycznych reguł, nazwanych Ślubami Czystości. Warto wspomnieć, że 10 lat później sygnatariusze wyrzekli się Ślubów Czystości - odrzucili przyjęte wcześniej zasady. Przy okazji zrezygnowali z weryfikacji nowopowstających filmów, co w praktyce oznaczało totalną samowolę twórców pretendujących do miana „dogmatycznych”.

Zgodnie z zasadami manifestu DOGMA od 1995 roku powstało na świecie około 300. filmów sygnowanych Certyfikatem DOGMA 95. W Iluzjonie pokażemy kilka najbardziej znamiennych dla nurtu tytułów, zrealizowanych przez twórców Manifestu m.in.: „Idiotów” (1998) Larsa von Triera, „Festen” (1998) Thomasa Vinterberga czy „Mifune” (1999) Sørena Kragh-Jacobsena.

Więcej o DOGMIE 95 i jej recepcji w Danii i na świecie opowie nauczyciel Larsa von Triera - Peter Schepelern – wykładowca historii filmu na Uniwersytecie w Kopenhadze, specjalista w tym temacie. Multimedialny wykład pt.: DANISH DOGME AND AFTER odbędzie się wyłącznie w języku angielskim.

Na wykład zapraszamy 19 marca o godz. 19:00.

Projekcje w ramach cyklu:

Mifune 19.03.2015, godz 20:30 Sala Stolica
Idioci 20.03.2015, godz 20:00 Sala Stolica
Przełamując fale 21.03.2015, godz 20:00 Sala Stolica
Festen 22.03.2015, godz 20:00 Sala Stolica
Włoski dla początkujących 23.03.2015, godz 20:00 Sala Stolica

OPISY FILMÓW:

Mifune (Mifunes sidste sang) 98 min., Dania/Szwecja 1999
reż.: Søren Kragh-Jacobsen; scen.: S. Kragh-Jacobsen, Anders Thomas Jensen; zdj.: Anthony Dod Mantle; wyk.: Iben Hjejle, Anders W. Berthelsen, Jesper Asholt, Emil Tarding, Anders Hove

Bohaterem filmu jest Kresten, który mimo młodego wieku sporo już w życiu osiągnął. Ma piękną narzeczoną i robi błyskotliwą karierę w firmie swego przyszłego teścia. Wszystko układa się po jego myśli do momentu, gdy dowiaduje się o śmierci swojego ojca. Kresten ukrywał przed swoją nową rodziną prawdę o ojcu żyjącym w skrajnej nędzy, upośledzonym umysłowo bracie i matce, która przed laty popełniła samobójstwo. Po tragicznej wieści postanawia wrócić do rodzinnej wioski. W zaniedbanym gospodarstwie Kresten zastaje brata, Ruda, który wymaga stałej opieki. Postanawia zatrudnić opiekunkę. Na ogłoszenie odpowiada Liva, była prostytutka, która chce uciec od przeszłości... To ona właśnie okaże się ratunkiem dla braci i znajdzie sposób na poukładanie na nowo relacji między nimi. Film otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie.

 

Idioci (Idioterne) 117 min., Hiszpania/Dania/Szwecja/Francja.Holandia/Włochy 1998
reż. i scen.: Lars von Trier; zdj.: Casper Holm, Jesper Jargil, Kristoffer Nyholm, Lars von Trier; wyk.: Bodil Jørgensen, Jens Albinus, Anne Louise Hassing, Troels Lyby, Nikolaj Lie Kaas, Louise Mieritz

Jedenaścioro młodych ludzi, wśród których jest między innymi lekarz, artysta-malarz, ceniony specjalista od reklamy, porzuca uporządkowane życie, by założyć komunę kontestującą obowiązujące normy społeczno-obyczajowe. Ta prowokacyjna zabawa polega na udawaniu w miejscach publicznych chorych psychicznie, by wywołać reakcję otoczenia. Podczas jednej z wypraw „w miasto” czwórka eksperymentatorów obserwowana jest przez Karen, załamaną po śmierci dziecka prostą dziewczynę z robotniczego środowiska. Zaczepiona przez nich, zostaje wciągnięta do gry, jednak dla niej „uwolnienie wewnętrznego idioty” oznaczać będzie w konsekwencji coś o wiele głębszego i poważniejszego, niż zabawa prowadząca w założeniu do samowyzwolenia i odrzucenia wszystkiego, co ogranicza wolność. Prowokacyjne dzieło van Triera zostało zrealizowane według założeń manifestu DOGMA 95, zakładającego „czystość formy” filmu – wyłącznie naturalne oświetlenie, kamera „z ręki”, zakaz stosowania trików i wszelkich efektów, akcja dziejąca się wyłącznie w czasie aktualnym, naturalne wnętrza. W tym kształcie formalnym twórca zawarł głęboką refleksję, dotyczącą współczesnej kultury i iluzji, jaką jest „prawdziwe” życie w twardych ramach norm społecznych.

Przełamując fale (Breaking the Waves) 159 min., Dania/Szwecja/Francja/Holandia/Norwegia/Islandia/Hiszpania 1996
reż.: Lars von Trier; scen.: Lars von Trier, David Pirie; zdj.: Robby Müller; wyk.: Emily Watson, Stellan Skarsgård, Katrin Cartlidge, Jean-Marc Barr, Adrian Rawlins

Akcja filmu osadzona jest w realiach małej rybackiej wioski na północy Szkocji. Społeczność wioski żyje według surowych zasad, wedle których największą wartością jest praca, przestrzeganie prawa, a przede wszystkim całkowite poświęcenie Bogu. Bohaterka filmu, Bess, wychodzi za mąż za pracownika platformy wiertniczej. Jan wkrótce po ślubie wraca na platformę, a osamotniona Bess próbuje znaleźć ukojenie w żarliwych rozmowach z Bogiem. Wskutek groźnego wypadku na platformie mężczyzna zostaje sparaliżowany. Mając świadomość nieodwracalności sytuacji, Jan zwalnia żonę z przysięgi wierności małżeńskiej, ale prosi ją, żeby składała mu szczegółowe relacje ze swych przygód z innymi mężczyznami. Oddawanie się kolejnym mężczyznom Bess traktuje jako ofiarę w intencji uzdrowienia Jana. Prowadzi to jednak do napiętnowania jej przez miejscową społeczność i ostatecznie do tragedii. Film otrzymał Grand Prix na festiwalu w Cannes oraz Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszej aktorki i najlepszego filmu.

Festen (Festen) 105 min., Dania/Szwecja 1998
reż.: Thomas Vinterberg; scen.: T. Vinterberg, Mogens Rukov; zdj.: Anthony Dod Mantle; wyk.: Ulrich Thomsen, Henning Moritzen, Thomas Bo Larsen, Paprika Steen, Birthe Neumann

W wiejskiej posiadłości rodziny Klingenfeltów trwają przygotowania do hucznego przyjęcia na cześć głowy rodu – Helgego Klingenfelta, który obchodzi 60. urodziny. Zaproszono przyjaciół, rodzinę i bliskich, którzy stopniowo gromadzą się w domu. Przed rozpoczęciem uroczystości Helge prosi swojego syna Christiana, aby wygłosił mowę na cześć swojej siostry-bliźniaczki, która tragicznie zmarła rok wcześniej. Przemówienie Christiana rzuca nowe światło na nieskazitelną postać powszechnie szanowanego Klingenfelta. Nagroda Jury na festiwalu w Cannes oraz Europejska Nagroda Filmowa – „Odkrycie Roku” – dla Thomasa Vintenberga.

Włoski dla początkujących (Italiensk for begyndere) 112 min., Dania/Szwecja 2000
reż. i scen.: Lone Scherfig; zdj.: Jorgen Johansson; wyk.: Anders W. Berthelsen, Ann Eleonora Jørgensen, Anette Støvelbæk, Peter Gantzler, Lars Kaalund

Pełna uroku, ciepła opowieść o grupie samotnych ludzi, których losy łączy spotkanie na kursie języka włoskiego. Młody pastor, Andreas, po śmierci żony osiedla się na przedmieściach Kopenhagi, gdzie ma zastąpić dotychczasowego pastora. Równolegle poznajemy historię sprzedawczyni, Olympii, która sprzeciwia się apodyktycznemu ojcu i postanawia odmienić swoje życie; introwertycznej fryzjerki Karen, nieoczekiwanie odkrywającej największy sekret swojej matki; Jørgena Mortensena, recepcjonisty w miejscowym hotelu, który rozpaczliwie próbuje zdobyć miłość pięknej włoskiej kelnerki. Każdy z bohaterów szuka miłości, walczy z kompleksami i próbuje uwierzyć we własne siły. Film został uhonorowany Srebrnym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie.

Na wykład wstęp wolny. Odbiór bezpłatnych wejściówek w kasie kina Iluzjon. Brak możliwości wcześniejszej rezerwacji miejsc.

Bilety na seanse w cenie 15 zł – ulgowy, 17 zł – normalny

REZERWACJE:

tel.: 22 462 72 60; iluzjon.rezerwacje@fn.org.pl

Zachęcamy do dołączania do wydarzenia na Facebooku, gdzie na bieżąco aktualizujemy informacje o cyklu.

 

ORGANIZATORZY: