Festiwal „Buntownicy kamery. Czechosłowacka Nowa Fala” od 19 lutego

15.02.2016

47 filmów, 14 tygodni, 2 kina, 1 festiwal! Jedyny taki przegląd filmów czechosłowackiej Nowej Fali lat 60. już wkrótce w Warszawie.

W 2016 roku minie dokładnie 50. rocznica przyznania „Sklepowi przy głównej ulicy“ - reprezentantowi Nowej Fali zaliczanemu do arcydzieł kina światowego - pierwszego w historii Oscara dla czechosłowackiego filmu. Trudno o lepszą okazję do przypomnienia polskim widzom najważniejszych dzieł tego nurtu. Ta okrągła rocznica spowodowała, że takie instytucje jak Filmoteka Narodowa, Czeskie Centrum, Instytut Słowacki, Gutek Film, Narodowe Archiwum Filmowe w Pradze, Slowacki Instytut Filmowy w Bratysławie oraz Fundacja RAW postanowiły zjednoczyć siły, by zorganizować wyjątkowy przegląd filmowy pod hasłem Buntownicy kamery: Czechosłowacka Nowa Fala. 

W ciągu trzech miesięcy widzowie warszawskich kin Iluzjon i Muranów oraz wrocławskiego kina Nowe Horyzonty zobaczą kilkadziesiąt dzieł poprzedzonych, w większości, prelekcjami pozwalającymi pełniej zrozumieć kontekst kulturowy, historyczny i społeczny  Czechosłowacji  lat  60. XX wieku.  Unikatowa  forma – połączenie  festiwalu i przeglądu – umożliwi (zainteresowanym) widzom obejrzenie wszystkich tytułów, co jest trudne w przypadku festiwali organizowanych w formie pokazów weekendowych czy całotygodniowych. Projekcje w ramach przeglądu będą się odbywać dwa razy w tygodniu: w kinie Iluzjon we czwartki, a w kinie Muranów we wtorki.

 

 

Lata 60. XX wieku w wielu krajach Europy to okres zmian społecznych i politycznych, czas buntu młodych filmowców, czas poszukiwania nowych środków wyrazu. Tak narodziły się francuska Nowa Fala czy ruch „młodych gniewnych“ w Wielkiej Brytanii. Również czeskim i słowackim twórcom udało się wówczas sięgnąć artystycznych wyżyn, czemu towarzyszyły podjęte przez społeczeństwo próby zerwania z reżimem komunistycznym.

Czechosłowacka Nowa Fala to olbrzymi ruch filmowy, będący integralną częścią rewolucji kulturowej i świadomościowej Czechów i Słowaków lat 60. XX, która przeszła do historii pod nazwą Praskiej Wiosny. Młodzi filmowcy, którzy na poczatku tej dekady skończyli praską „filmówkę“ (FAMU), chcieli realizować filmy inaczej, niż robiło się to do tej pory – zarówno od strony formalnej, jak i tematycznej. Po latach powojennej cenzury, strachu i szarości, przyszła odwilż, którą twórcy wykorzystali, by pojawić się z nową estetyką i nowymi tematami. Ciekawiły ich codzienne, intymne sytuacje, okruchy zwykłego życia pozbawione obowiązującej do tej pory ideologii. Aby to, co tworzyli, było jeszcze bardziej autentyczne, a widzowie mogli utożsamiać się z bohaterami, rezygnowali z aktorów zawodowych na rzecz naturszczyków, gotowe dialogi zaś zastępowali fragmentami improwizowanymi. Złagodzenie cenzury pozwoliło na wprowadzenie do kina tak charakterystycznego dla Czechosłowacji czarnego humoru. Bezkompromisowość, odwaga w podejmowaniu ważnych i niewygodnych tematów, przełomowość formy, awangardowość języka filmowego oraz wspomniany oryginalny humor to wartości, które europejskie kino zawdzięcza w dużej mierze właśnie Nowej Fali.
 

„Pociągi pod specjalnym nadzorem” reż. Jiři Menzel
 

To, co udało się stowrzyć ówczesnym „buntownikom kamery" - Formanowi, Chytilovej, Menzlowi, Němcowi, Jakubisko, Hanákowi i innym - nim podcięła im skrzydła inwazja wojskowa w 1968 roku i powrót surowego reżimu, do dziś zalicza się do najwybitniejszych osiągnięć, jakie kiedykolwiek stworzyli czescy i słowaccy filmowcy. Za dowód niech posłuży fakt, iż kinematografia czechosłowacka - jako jedyna w ciągu zaledwie dwóch lat - zdobyła dwa Oscary dla filmów nieanglojęzycznych: za „Sklep przy głównej ulicy” (1965, reż. Ján Kadár, Elmar Klos) i „Pociągi pod specjalnym nadzorem” (1966, reż Jiři Menzel).

Czechosłowacka  Nowa Fala to filmy znane, nagradzane na festiwalach na całym świecie i cieszące się niesłabnącym zainteresowaniem kinomanów, ale  także niszowe produkcje artystyczne, często eksperymentalne, bardzo istotne pod względem oddziaływania na kulturę i sztukę europejską. To również filmy, które z przyczyn polityczno-ideologicznych zostały zmarginalizowane.

 „Miłość blondynki” reż. Miloš Forman

 

Przegląd  Buntownicy kamery - czechosłowacka Nowa Fala  oferuje  skarby z Filmotek: praskiej, bratysławskiej i warszawskiej, a wśród nich takie hity, jak „Miłość blondynki”, „Pociągi pod specjalnym nadzorem”, „Sklep przy głównej ulicy”, "322" czy „Palacz zwłok”. W przeglądzie nie zabraknie także tytułów mniej znanych: „Morgiana”, „Waleria i tydzień cudów”, "Gdy skończy się ta noc", „Hotel dla cudzoziemców” i wielu innych.

W trakcie trzech miesięcy trwania retrospektywy widzowie będą mogli spotkać się z wieloma wybitnymi twórcami, którzy specjalnie na tę okazję przyjadą z Pragi i Bratysławy. Swoją wizytę nad Wisłą zapowiedzieli m.in. aktorka Magda Vašáryová oraz reżyserzy: Jiří Menzel, Dušan Hanák, Drahomíra Vihanová. Nie zabraknie również gości z Polski, którzy opowiedzą o wpływie czechosłowackiej Nowej Fali na ich twórczość. Przegląd uzupełnią także prelekcje oraz panele dyskusyjne z udziałem historyków i teoretyków kina. 

Dušan Hanák będzie naszym gościem 20.02 po filmie „322” wyświetlanym o 17.30.

 

 

Sklep przy głównej ulicy” reż. Ján Kadár, Elmar Klos

 

Festiwal rozpocznie się w kinie Iluzjon w weekend 19-21 lutego, kiedy to zaprosimy widzów na projekcje sześciu najbardziej reprezentatywnych filmów tego nurtu oraz  na wykład o zjawisku Nowej Fali czechosłowackiej, a także na spotkania z wybitnymi reżyserami: z autorem „Pociągów pod specjalnym nadzorem” – Jiřim Menzlem, twórcą obrazu „322“ – Dušanem Hanakiem oraz z Andrzejem Wajdą i Markiem Piwowskim.

20 lutego odbędzie się również wykład pt. "O praskim cudzie nieco inaczej". Skąd się wzięła czechosłowacka Nowa Fala, zwana też praskim cudem filmowym? Jak była odbierana wtedy, później, a jak widziana jest dzisiaj? Czym zasłynęła, a na co szanse jej odebrano? Na powyższe i inne - zadane przez publiczność - pytania odpowie historyk kina i animator kultury filmowej Maciej Gil.

 

Dzieła czechosłowackiej Nowej Fali będą również jednym z filarów filmowej części projektu Wrocław – Europejska Stolica Kultury. Od 23 lutego do 30 czerwca będzie je wyświetlać kino Nowe Horyzonty, które także zaproponuje wizyty czeskich i słowackich filmowców oraz krytyków.

 

HARMONOGRAM PROJEKCJI DO POBRANIA [pdf]


 


Spotkanie z Dušanem Hanakiem | 20.02 po filmie „322” wyświetlanym o 17.30  Rezerwacja/zakup biletu

 

Dušan Hanák – 1938, Bratysława

 

Ukończył reżyserię filmową na FAMU – Wydział Filmu i Telewizji Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze (1960-1965). Od 1965 roku pracował w Studiu Filmów Krótkometrażowych, zaś od 1968 roku w Wytwórni Filmów Fabularnych w Bratysławie. W tym czasie nakręcił 20 krótkometrażowych filmów dokumentalnych – wszystkie nagrodzone na licznych festiwalach filmowych m.in. w Oberhausen, Montevideo, Biennale Młodej Sztuki w Paryżu i wielu innych. Filmy fabularne zaczął tworzyć dopiero po wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji w sierpniu 1968 roku, projekcja większości z nich jednak została zakazana. Jego debiut fabularny, 322 (1969), zdobył Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mannheim. Pełnometrażowy dokument Hanáka, Obrazy Starego Świata (1972), przedstawiający ludzi żyjących na skraju cywilizacji, był pokazywany z wielkim powodzeniem w wielu krajach na całym świecie, jednak dopiero po tym, jak przez siedemnaście lat przeleżał na półce, zatrzymany przez cenzurę. Film otrzymał nominację do Oscara, nagrodę Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Los Angeles oraz wiele innych wyróżnień. Podobny sukces odniosły Różowe sny (1976) oraz film Ja kocham, ty kochasz (1980), który po ośmioletnim zakazie, zaprezentowany został na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, gdzie zdobył Srebrnego Niedźwiedzia za reżyserię. W 1995 roku Dušan Hanák zrealizował drugi pełnometrażowy film dokumentalny, zatytułowany Papierowe głowy, dotyczący relacji między obywatelami a władzą. Film zdobył Golden Spire na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Francisco (1997). Retrospektywy jego twórczości odbyły się San Remo, La Rochelle, Châteauroux, Paryżu, Berlinie, Lipsku, Chicago, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku i wielu miastach USA.

 Dušan Hanák, fot. Pavel Kostl

Od 1992 roku Hanák wykłada na Wydziale Filmu i Telewizji Akademii Sztuk Scenicznych w Bratysławie, gdzie w roku 1998 uzyskał tytuł profesora. Wydał dwie książki o fotografii – Slepec a nahá slečna (Niewidomy i naga dziewczyna, 1999) oraz Záznamy a odkazy (Raporty i wiadomości, 2006). W przeszłości był przewodniczącym Stowarzyszenia Słowackich Reżyserów oraz członkiem założycielem Słowackiej Akademii Filmu i Telewizji (1996-1998). W 2008 roku został nagrodzony Kryształową Kulą za wybitny artystyczny wkład do światowego kina na 43. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach.


 

Dołącz do wydarzenia!


Więcej informacji o „Buntownikach kamery":

na stronie www: www.buntownicykamery.pl

na facebookowym profilu: https://www.facebook.com/buntownicykamery/
 

 


 

Bilety:

w cenie 15 zł do nabycia w kasach kin oraz on-line  (brak możliwości nabycia karnetów)

Kino Iluzjon – Muzeum Sztuki Filmowej

ul. Narbutta 50a

tel: 22 848 33 33; e-mail: iluzjon.rezerwacje@fn.org.pl


Kino Muranów

ul. Gen. Andersa 5

tel.: (22) 635 30 78; e-mail: muranow@gutekfilm.pl 

strona kina

 


 

Organizatorzy: Filmoteka Narodowa, Gutek Film, Czeskie Centrum Kultury, Instytut Słowacki, Fundacja RAW

Partnerzy przeglądu: Narodowe Archiwum Filmowe w Pradze, Slowacki Instytut Filmowy w Bratysławie, Stowarzyszenie Nowe Horyzonty, Przegląd Filmowy Kino na Granicy

Patron medialny:  Filmweb, Co Jest Grane

Sponsor główny:  Metrostav

Sponsor: HB Reavis

 

 

Galeria

Pliki do pobrania

Buntownicy kamery – harmonogram projekcji