Czołówka
- Tytuł oryg.:
- Cień
- Rodzaj:
- Film fabularny
- Kraj produkcji:
- Polska
- Rok produkcji:
- 1956
- Reżyseria:
- Jerzy Kawalerowicz
- Scenariusz:
- Aleksander Ścibor-Rylski
- Scenografia:
- Roman Mann
- Kostiumy:
- Jerzy Szeski
- Montaż:
- Wiesława Otocka
- Muzyka:
- Andrzej Markowski
- Operator:
- Jerzy Lipman
- Obsada:
- Zygmunt Kęstowicz, Adolf Chronicki, Emil Karewicz, Ignacy Machowski, Tadeusz Jurasz, Bolesław Płotnicki, Bohdan Ejmont, Marian Łącz, Halina Przybylska, Wiesław Gołas, Barbara Połomska, Stanisław Mikulski, Roman Kłosowski, Witold Pyrkosz
- Czas trwania:
- 94 min.
Opis filmu
Dwoje młodych ludzi zauważa, że z pędzącego pociągu skacze człowiek. Mężczyzna odnosi poważne obrażenia i umiera po przewiezieniu do szpitala. Ustalenie tożsamości ofiary jest trudne, ponieważ zmarły nie miał przy sobie żadnych dokumentów, a jego twarz została całkowicie zmasakrowana. Prowadzący śledztwo milicjanci, lekarz oraz sekretarz partii starają się odtworzyć życiorys mężczyzny. Tajemnicza sytuacja skłania bohaterów filmu do opowiedzenia o trzech zagadkowych zdarzeniach z przeszłości.
Oparty na opowiadaniu Aleksandra Ścibora-Rylskiego „Cień” jest obrazem sensacyjnym, rozgrywającym się między innymi w czasie okupacji i zaraz po wojnie. Krytycy uznali, że dla Jerzego Kawalerowicza film był przede wszystkim ćwiczeniem realizacyjnym, pozwalał bowiem rozwinąć reżyserowi narrację z subiektywnego punktu widzenia bohaterów. Podobnie jak późniejsze dzieła twórcy „Faraona”, „Cień” charakteryzuje się przy tym drobiazgowo przemyślaną formą – na szczególną uwagę zasługują w nim zdjęcia Jerzego Lipmana. W dziele z 1956 roku można co prawda doszukiwać się wpływów socrealistycznych, jednak, jak pisał Jan Rek w monografii artysty, „«Cień» tylko pozornie realizuje schemat i socrealistyczną konwencję. Faktem jest, że ją realizuje – ale jednocześnie bawi się nią i wyśmiewa, rozsadzając od wewnątrz i kompromitując” (Jan Rek, Kino Jerzego Kawalerowicza i jego konteksty)