Czołówka
- Tytuł oryg.:
- Rok 1863
- Rodzaj:
- Film fabularny
- Kraj produkcji:
- Polska
- Rok produkcji:
- 1922
- Reżyseria:
- Edward Puchalski
- Scenariusz:
- Edward Puchalski
- Operator:
- Albert Wywerka
- Obsada:
- Ryszard Sobiszewski, Maria Hryniewiczówna, Kazimierz Lasocki, Stanisława Chrzanowska, Antoni Bednarczyk
- Czas trwania:
- 113 min.
Opis filmu
Film jest pierwszą w historii naszej kinematografii ekranizacją „Wiernej rzeki” Stefana Żeromskiego, wyreżyserowaną przez Edwarda Puchalskiego w 1922 roku.
Trwa powstanie styczniowe. W bitwie pod Małogoszczem książę Józef Odrowąż odnosi poważne rany. Szczęśliwie udaje mu się dotrzeć do dworu w Niezdołach. Panna Salomea Brynicka, krewna właścicieli majątku, z narażeniem własnego życia udziela mu schronienia. Odrowąż ukrywany przed rewizjami, przenoszony w kolejne kryjówki, jest bliski śmierci. Oddanie i poświęcenie Salomei sprawia jednak, że stan Józefa stopniowo się poprawia. Młodzi zakochują się w sobie. Niespodziewanie do dworu w Niezdołach przybywa księżna Odrowążowa. Mimo wdzięczności, jaką żywi wobec Salomei, nie może zaakceptować uczucia łączącego jej jedynego syna ze zubożałą szlachcianką. Wywozi go za granicę, pozostawiając samotną i zrozpaczoną dziewczynę własnemu losowi.
Jest kilka powodów, dla których film Puchalskiego należy uznać za zabytek filmowy, bardzo ważny dla polskiego kina; jednym z najistotniejszych jest fakt sfilmowania przez reżysera autentycznych powstańców styczniowych – siwobrodych, czcigodnych starców, którzy w jednej ze scen filmu uczestniczą w uroczystym nabożeństwie. Z historycznego punktu widzenia jest to materiał bezcenny.